پایه پونسیروس مرکبات

پونسیروس

Poncirus trifoliate

نارنج سه برگ (Poncirus trifoliate Raf.) تنها گونه خزان کننده مرکبات بوده و به عنوان پایه برای نارنگی ساتسوما و پرتقال در کشورهای ژاپن، چین، آرژانتین،استرالیا و ایران استفاده می‌شود.

در میان پایه های مرکبات پایه نارنج، تک برگی و پایه های پونسیریوس، سیترنج (ترکیب پونسیروس با پرتقال) و سیتروملو (ترکیب پونسیروس  با گریپ فروت) سه برگچه ای می باشند.

پونسیروس که در سال ۱۹۴۸ توسط وبر معرفی و در سال ۱۹۱۵ نیز به عنوان یک جنس مجزا مورد شناسایی قرار گرفت برای نخستین بار در سال ۱۳۲۹ توسط ظهیرالدوله از ژاپن وارد کشور شد. این پایه درختچه ای پر تیغ با ارتفاع حداکثر پنج متر و با برگ های سه برگچه ای و خزان کننده است که گل انگیزی آن مانند سایر درختان میوه خزان دار در تابستان اتفاق می افتد.

پایه پونسیروس به نارنج سه برگچه ای نیز معروف است.

برگ های سه لوبی (طبق نام گونه سه برگ) در بهار سبز مایل به زرد ظاهر می شوند، در تابستان به سبز تیره براق تبدیل می شوند و در پاییز به زرد محو می شوند. ساقه های خاردار و سبز تیره. گل‌های معطر، سفید با ۴ تا ۷ گلبرگ (به قطر ۲ اینچ) در بهار به‌صورت مجزا ظاهر می‌شوند. گل‌ها جای خود را به میوه‌هایی با قطر ۱-۲.۵ اینچ می‌دهند (پرتقال مینیاتوری پرزدار) که در پاییز به رنگ زرد جذاب می‌رسند. میوه های این مرکبات خوراکی (طعم لیمویی) اما بسیار اسیدی و دانه دار هستند. از میوه ها می توان برای تهیه مارمالاد استفاده کرد (از پوست پوست و تفاله آن استفاده کرد)، اما معمولاً روی درخت باقی می مانند که در زمستان به خوبی باقی می مانند و اغلب موارد زینتی قابل توجهی را ایجاد می کنند.

تنها گونه خزان کننده مرکبات می باشد.  اما زمانی که بعنوان پایه استفاده شود و و پیوندک به آن بپیوند شود دیگر صفات پیوندک را نشان می دهد و برگ ریزی نخواهیم داشت.

پونسیروس بعنوان پایه، پا کوتاه کننده مرکبات محسوب می شود.

در ژاپن اغلب از پایه پونسیروس برای درختان مرکبات استفاده می شود.

پونسیروس در خاک سنگین رشد خوبی دارد.

پایه پونسیروس برای خاک های شنی غیر حاصلخیز مناسب نیست. ولی برای خاک های عمیق، حاصلخیز با زهکشی ضعیف در مناطق سرد، نخستین انتخاب پایه می باشد.

پایه پونسیروس عموما مناسب برای خاک های بدون آهک می باشد.

در شرایط سرد و مرطوب مقاومت خوبی دارد. پایه پونسیروس انتخاب مناسبی برای هوای گرم و بدون دوره سرما نمی باشد. چونکه این پایه نمی تواند شرایط دائمی گرمای هوا را بدون تغییرات شدید دمایی در فصول تحمل کند. لذا  برای مناطق گرمسیری یا نیمه گرمسیری مناسب نمی باشد. جز اینکه در ارتفاعات بالای این مناطق، کاشته شود.

پونسیروس اولین انتخاب برای مناطق سرد است.

پونسیروس به دلیل طبیعت خزان کنندگی خود می تواند در هنگام استراحت سرما را تا حدود ۲۰- درجه سانتی‌گراد تحمل نماید که البته این مقاومت تا حدودی به رقم پیوندک نیز منتقل می شود. از آنجایی که پونسیروس کمی دیر وارد دوره استراحت زمستانی خود میشود بروز سرمای زودرس می تواند برای درختان پیوندی روی آن خطرناک باشد.

در خاک های رسی تا لومی حاصلخیز خوب رشد می کند.

میوه های این درخت به اندازه توپ گلف است و درپاییز به رنگ زرد طلایی در می آیند می رسند.

تحمل به خشکی در این پایه بسیار ضعیف است. ریشه های آن ها خیلی عمیق نیست و سیستم ریشه گسترده دارند.

ریشه ها کم عمق هستند و بنابراین به خشکی و آبیاری زیاد حساسیت زیادی دارند (حتی در مناطقی که بارندگی زیاد باشد).

ریشه های این درختان به علت عمق کم، حساس به صدمه دیدن در هنگام انجام عملیات باغ توسط کارگران یا ادوات کشاورزی می باشند.

تحمل بسیار زیادی به پوسیدگی فیتوفترایی طوقه و ریشه دارد.

به بیماری ویروسی تریستزا کاملا مقاوم است.

پایه مناسب برای پرتقال، گریپ فروت و نارنگی محسوب می شود.

بعلت کوتاه شدن درخت تراکم کاشت در این پایه بالاتر است.

حساس به میزان کلر خاک یا آب آبیاری است و به شوری خاک حساس می باشد (این پایه حساس به کلرید بوده است و در واکنش به آن، تحریک و تولید اتیلن می نماید و در مدت زمان کوتاهی با نشان دادن علائم سمیت، برگ ها ریزش می کنند).

کیفیت  میوه روی این پایه ها خوب می باشد، فقط نسبت به مابقی پایه ها کمی ریزتر و کوچکترند.

در مناطقی که آب در اختیار نیست، کیفیت میوه ها به علت خشکی به شدت کاهش می یابد.

پونسیروس علاوه بر شوری، کم آبی، شنی بودن خاک به PH بالای خاک نیز حساس است ودر PH های بالای خاک میزان رشد، میزان تولید و میزان کیفیت میوه به شدت کاهش می یابد.

پایه پونسیروس به تریستزا و بیماری نماتدی و بیماری فیتوفترایی مقاومت خوبی دارد.

پایه پونسیروس به بیماری اگزوکورتیس خیلی حساس است.

پایه پونسیروس در دوره های اخیر و به علت اینکه درختان کوچکی بوجود می آورد و درختان کوچک هم زمان بیشتری طول می کشد تا به عملکرد خود برسند، کمتر مورد توجه قرار گرفته است (پایه پونسیروس کند رشد ترین پایه در میان پایه های مرکبات است).

پایه پونسیروس مقاومترین پایه در برابر شرایط آب و هوایی بویژه آب و هوای سرد است.

مزایای نارنج سه برگ (پونسیروس)

  • مقاوم به تریستزا، زایلوپروسیس، نماتد مرکبات
  • مقاوم به پوسیدگی طوقه، خاک‌های سنگین با زهکشی ضعیف

معایب نارنج سه برگ (پونسیروس)

  • حساس به بلایت مرکبات
  • نارنج سه برگ دارای سیستم ریشه سطحی و در خاک‌های شنی خیلی خیلی زود دچار تنش خشکی می‌شود
  • عدم رشد مطلوب در خاک‌های شور، خاک‌هایی با PH بالا و آهکی
  • کاهش رشد
  • حساس به کلراید

پاسخ دهید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای الزامی هستند.