شپشک سپردار مومی (شپشک سپردار ستاره ای) مرکبات

شپشک سپردار مومی مرکبات

Florida wax scale

Ceroplastes floridensis comstock

شپشک مومی یا شپشک چینی به نام شپشک ستاره‌ای مرکبات نیز گفته می شود، در سال ۱۳۱۴ همراه با نهال های آلوده از فلسطین وارد رامسر شده و اولین بار در سال ۱۳۱۶ توسط کوثری ملاحظه گردیده است. این شپشک علاوه بر مرکبات روی عده‌ای دیگر از درختان و درختچه های زینتی مانند برگ بو، شمشاد رسمی، گل سرخ، به ژاپنی ،آگاو، سینرر، مارچوبه، ماگنولیا و همچنین انار، گلابی، هلو، به، آلو و سیب نیز دیده شده است.

شپشک مومی روی برگ ها اعم از سطح بالایی یا زیری یا روی شاخه ها و حتی میوه ها ملاحظه می‌شود.

شپشک های سپردار مومی به شکل کروی هستند و با لایه ای محکم و سخت از موم سفید، بژ، صورتی مایل به سفید یا خاکستری پوشیده شده اند.

از نمای بالا، آنها به شکل مستطیل، گرد یا بیضی ظاهر می شوند. در زیر پوشش مومی بدن آنها به رنگ قرمز است. ماده بالغ تا حدود ۳ میلی متر (۱/۸ اینچ) رشد می کند.

شپشک سپردار مومی ماده بزرگتر از نرها هستند و می توانند به قطر ۱/۴ اینچو بالاتر نیز برسند، اما معمولا کوچکتر هستند. این حشرات بسته به مرحله زندگی و نوع گونه می توانند بسیار متفاوت به نظر برسند . آنها بیشتر به صورت کروی ظاهر می شوند. سطح پشتی بدن آن ها با لایه‌ای از رنگ مایل به سفید/بژ، صورتی یا موم خاکستری پوشانده می شود. دانستن اینکه شپشک سپردار مومی چه میزبانی دارد و یا اینکه روی چه میزبانی دیده می شود، می تواند در شناسایی گونه ها مفید باشد.

تخم ها بیضی شکل و به رنگ نارنجی متمایل به قرمز هستند و حفره زیر بدن فلس های ماده مرده یا بالغ را، پر می کنند.. پوره ها اغلب روی رگبرگ های سطح بالایی برگ و بویژه رگبرگ اصلی صف می کشند.

سپردار ستاره ای بالغ هنگامی که هوا به طور مداوم گرمتر می شود و تولید و انتقال شیره پرورده در گیاه میزبان شروع می شود ، تغذیه را در بهار آغاز می کنند. بسته به گونه ها ، سپردار های ماده دو هفته پس از تغذیه ، تخم ریزی می کنند. چند هفته بعد تخم ها تفریخ می شوند و “خزنده” های متحرک پدیدار می شوند. این خزنده ها به قسمت های دیگر گیاه میزبان منتقل می شوند و در حال قرار دادن دهان نی مانند خود در سوراخ ها یا روزنه های برگ ها و مکیدن شیره پرورده گیاه هستند.

در مرحله “پوره” ، آنها شروع به ترشح موم می کنند و سپس در دو مرحله زندگی دیگر رشد می کنند و سرانجام در اواخر تابستان بالغ می شوند. سپس شپشک های سپردار ماده به عنوان بزرگسالان کاملاً بالغ زمستانگذرانی می کنند و دوباره در بهار با گرم شدن هوا شروع به فعالیت می کنند. خزنده ها پس از توقف و ثابت شدن در محل مناسب (که عموما در امتداد رگبرگ اصلی می باشد)، شروع به ترشح موم به صورت تافت هایی در اطراف بدن می کنند که ظاهری ستاره مانند به آنها می دهد.

حشرات سپردار ماده پس از مرحله خزنده، سه مرحله پوره سن اول، دوم و سوم را پشت سر می گذارند سپس تبدیل به حشره بالغ می شوند، تخم ریزی می کنند و می میرند. هنگام برداشتن فلس های ماده بالغ از برگ ها در زمان های خاصی از سال، صدها تخم از حفره های بدن آنها بیرون می ریزد. آنها عمدتاً به عنوان ماده های تازه بالغ، زمستان گذرانی می کنند. اشکال نر در این گونه محدود است و کمتر مشاهده شده است. این گونه از طریق بکرزایی تکثیر می شوند.

این آفت در دنیا دو تا سه نسل در سال دارد.

در مازندران این آفت دو نسل دارد. نسل اول اوایل خرداد تا اوایل تیر بوجود می آید (کمتر شایع است) و نسل دوم از اواخر شهریور تا اوایل مهر فعال می باشد.

تخم گذاری حشره با شروع زمستان متوقف و زمستان حشره به صورت ماده بالغ به سر می برد، در زمستان های ملایم پوره های سن ۲ و ۳ نیز دیده می‌شود. ترشحات شیر ه ای حشره در سنین پورگی ۱و۲جزئی ودر سن سوم زیاد است. خسارت این آفت در شمال ایران روی مرکبات کم و معمولاً اقدامی برای مبارزه علیه آن نمی شود.

شپشک سپردار مومی با حذف مقادیر زیادی شیره گیاهی به گیاهان آسیب می رسانند. آلودگی های شدید ممکن است منجر به تغییر رنگ برگ، پژمردگی شاخه، سرخشکیدگی و گاهی اوقات مرگ گیاه میزبان شود. مقدار زیادی مایع چسبنده و شیرین به نام عسلک توسط این حشرات سپردار ترشح می شود و توسط قارچی به نام کپک دوده ای پوشش داده می شود و باعث می شود که قسمت های آلوده گیاه سیاه شده و ناخوشایند شوند. عسلک، حشرات دیگر از جمله زنبورها و مورچه ها را نیز جذب می کند.

آسیب ناشی از این آفت به ندرت گیاهان را می کشد. گیاهان میزبان می توانند آلودگی های کوچک و حتی متوسط را با تأثیر کمی تحمل کنند. با این حال ، اگر مدیریت نشده باشد ، این آفات می تواند روی گیاهان ایجاد شوند و با تکثیر آن ها ،آلودگی ها می توانند شدید شوند ، در این مرحله آنها می توانند اثر مخربی داشته باشند و باعث بروز مشکلات بزرگتر مانند سرخشکیدگی شاخه ها شوند.

آلودگی های شپشک سپردار مومی ، حتی در موارد شدید ، به طور معمول قابل کنترل می باشد. از بین بردن و حذف سپردار ماده بالغ روی گیاهان میزبان در طی پاییز و زمستان از طریق هرس سرشاخه ها و بخش های آلوده، به جلوگیری از بزرگ شدن جمعیت آن ها کمک می کند.

متاسفانه همواره باغدار از میزان محدود این آفت که به راحتی دیده نمی شود غافل می شود ، اما استفاده از روغن باغبانی در طول فصل خفته می تواند به طور موثری این سپردار های ماده بالغ باقی مانده را مدیریت کند.

نظارت منظم و روش های کنترل مناسب برای گیاهان نیز باعث کاهش آلودگی این آفت می شود.

محلول پاشی بهتر است پس از خروج مرحله خزنده از تخم ها و شروع به نشستن روی شاخ و برگ جدید انجام شود. در زمان های شیوع این آفت برگ‌های گیاهان آلوده را هر هفته یا هر دو هفته یکبار بررسی کنید تا پوره‌های تازه مستقر شده‌ای که کوچک، سفید و ستاره‌ مانند به نظر می‌رسند (و شروع به تراوش کردن پوشش مومی خود می‌کنند) را مشاهده نمایید. چند محلول پاشی در فواصل ۷ تا ۱۰ روزه برای محافظت از شاخ و برگ جدید در طول دوره تفریخ تخم ها ضروری باشد.

برای مقابله با این آفت در درختان مرکبات، استفاده ترکیبی یکی از حشره کش سیستمیک همانند استامی پراید (نیم کیلو در هزار لیتر آب)، کونفیدور (نیم لیتردر هزار لیتر آب) و یا آدمیرال (۷۵۰ سی سی در هزار لیتر آب) به همراه یکی از حشره کش تماسی ارگانوفسفره همانند دیازینون (یک لیتر در هزار لیتر آب)، دورسبان (دو لیتر در هزار لیتر آب)، اتیون (دو لیتر در هزار لیتر آب) و یا مالاتیون (دو لیتر در هزار لیتر آب) و روغن امولسیون شونده به میزان (۵ تا ۱۰ لیتر در هزار لیتر آب بسته به شرایط دمایی) در سمپاشی برای مقابله و کنترل این آفت بسیار موثر است.

پاسخ دهید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای الزامی هستند.