پوسیدگی آلترناریایی( پوسیدگی ناف سیاه میوه – پوسیدگی مرکزی میوه – پوسیدگی انتهای میوه) میوه مرکبات

Black rot

Navel end-rot

Alternaria rot

لکۀ قهوهای آلترناریایی، قبل و پس از برداشت میوه جز بیماریهای مهم میوه درختان مرکبات است. این بیماری بیشتر در باغ های مرکبات و در میان ارقام مرکبات، بیشتر روی پرتقال ناول ( تامسون) شدید و پر خسارت می باشد که آن نیز بعلت وجود نقص در گلگاه یا ناف میوه می باشد که آلودگی را تسهیل می کند.

عامل بیماری آلترناریا Alternaria alternata قارچ هوازی است و روی زخم های قدیمی شاخه و برگ زمستان گذرانی می کند. با مساعد شدن شرایط، اسپورهای قارچ پس از خروج بوسیله باد یا باران روی اندام های جوان و حساس گیاه می نشینند. بارش باران یا تغییرات شدید رطوبت هوا شرایط را برای انتشار بیماری مساعد می کند و روی بافت میوه مرکبات رشد می کند و کندی های هوا ازاد تولید می کند. این قارچ ابتدا آلودگی نهفته در گلگاه( گلوگاه )( ناف ) میوه ایجاد می کند . گلگاه میوه زمانی که بر اثر رشد میوه شکاف بر می دارد شرایط مناسبی برای ورود قارچ ایجاد می شود . از زمان تشکیل میوه مرکبات تا زمان برداشت آن دو زمان یا دوشرایط و یا اب و هوای مطللوب از نظر رطوبت و دما برای شیوع و گسترش این بیماری وجود دارد . مرحله اول آن معمولا اواسط بهار تا اوایل تابستان است که مصادف با اوایل تشکیل میوه مرکبات می باشد . زرد شدن ناف و در مراحل بعدی سیاه شدن لایه آلبیدو و ریزش غیر طبیعی میوه های ارقام حساس در اوایل تابستان که با ریزش طبیعی و فیزیولوژیک متفاوت می باشد از علائم این بیماری می باشند . با شیوع بیماری در این هنگام، خسارت بسیار بالا براورد می شود و در مواردی موجب ریزش بخش عمده ای از محصول در همان ماههای ابتدایی رشد می شود. مرحله دوم شیوع آن اوایل پاییز است که عموما قارچ های که در این مرحله خسارت ایجاد می کنند همان قارچ های هستند که در اوایل فصل رشدی روی سطح میوه قرار گرفته اند و کنترل نشده اند و در این زمان با ایجاد شرایط مناسب و مطلوب برای رشد دوباره فعال شده اند. در اواخر فصل رشدی و شیوع بیماری، میوه بیمار در باغ هنگامی که هنوز نارس است رنگ می گیرد و گاهی بخش هایی از پوست در گلگاه و نزدیک به گلگاه قهوه ای روشن تا متمایل به سیاه می شود . پوسیدگی آلترناریایی از ناف میوه وارد می شود و مغز میوه را سیاه می کند. در مواردی نیز در ظاهر میوه تغییری ایجاد نمی شود و برای دیدن و فساد و عامل بیماری، میوه را بایستی باز کرد و داخل میوه را مشاهده نمود. این میوه ها به هیچ وجه رسیده نیستند و با بازکردن این میوه ها با علائم پوسیدگی سیاه رنگی در وسط میوه مواجه می شویم که بصورت طولی از گلگاه تا دم میوه ادامه دارد ولی در پره ها و یا گوشت میوه نفوذ نکرده است. علت عدم نفوذ پوسیدگی به داخل پره ها این است که این عامل قارچی به اسید میوه حساس است ولی در طی انبارداری که از اسیدیته میوه کاسته میشود و میوه ها شیرین می شوند ممکن است تمام گوشت میوه سیاه گردد. در میوه های که دچار آفتاب سوختگی، خشکی، سرما و یا رسیدن بیش از حد می باشند بافت خارجی پوست میوه ضعیف بوده و بیشتر مستعد به پوسیدگی آلترناریایی می باشند.

درمواردی آمده است که میزان خسارت بیماری الترناریایی در خلال انبارداری، در میوه هایی که با قیچی چیده شده اند به مراتب کمتر از میوه هایی بوده است که بصورت معمولی و با دست چیده شده اند.

برای کنترل و مقابله با بیماری قارچی آلترناریایی میوه مرکبات، سه مرحله سمپاشی توصیه می شود.

مرحله اول: سمپاشی زمستانه در اواسط فصل زمستان با قارچکش اکسی کلرورمس به میزان

۲-۳ کیلوگرم در هزار لیتر اب به منظور از بین بردن قارچ های زمستان گذران جهت پیشگیری یا کنترل بیماری در بهار سال آینده

مرحله دوم: سمپاشی اواسط بهار بعد از تشکیل میوه مرکبات، با قارچکش رورال تی اس به میزان یک و نیم کیلو گرم در هزار لیتر اب

مرحله سوم: سمپاشی اواخر تابستان یا اوایل پاییز در صورت مشاهده و ظهور اولین نشانه های بیماری، با قارچکش رورال تی اس به میزان یک کیلو گرم در هزار لیتر اب. برای سمپاشی در این هنگام بایستی از زیر تاج درخت سمپاشی نمود بطوریکه نازل از پایین تاج به سمت بالا گرفته شود تا محلول قارچکش با کارایی بیشتر و به قسمت ناف میوه برسد.

در بحث انبار داری پرتقال ناول، این بیماری بیشتر در میوه هایی بروز می کند که مدت طولانی انبار داری می شوند. لذا جهت پیشگیری می بایست در مراکز سورتینگ یا بسته بندی مرکبات قبل از انبارداری، میوه ها را با قارچکش رورال تی اس به میزان یک کیلو گرم در هزار لیتر اب تیمار نمود.