بیماری غربالی (لکه غربالی)

لکه غربالی

Shot hole disease

Corneum blight

بیماری لکه غربالی یا سوختگی کورینوم توسط قارچ Wilsonomyces carpophilus ایجاد می شود. بیشتر در خانواده آلو یافت می شود. میزبان هایی از جمله بادام، گیلاس، آلو زینتی، شلیل، هلو و به ویژه درختان زردآلو دارد.

این بیماری در سال ۱۳۵۷ روی درختان میوه هسته دار در مازندران، گیلان و گرگان گزارش شد.

و عموما این بیماری به درختان هلو، شلیل، بادام، زردآلو، گیلاس، آلبالو  و گوجه سبز خسارت می زند.

درختان هلو و زرد آلو حساس به این بیماری هستند.

درختان گیلاس و آلو حساسیت کمتری به این بیماری دارند.

عامل این بیماری نوعی قارچ می باشد. این قارچ زمستان را به صورت ریسه، استروماکنیدی در جوانه های آلوده و یا زخم های روی شاخه ها زمستان گذرانی می کند. کنیدی ها به صورت آزاد یا چسبیده به توده های صمغ های مترشحه از زخم ها، خود را از شرایط نامساعد حفظ می کنند و از سالی به سال دیگر باقی می مانند. ریسه ها یا کنیدی هایی که در زخم ها یا جوانه ها زمستان گذرانی می کنند به محض مساعد شدن شرایط جوی تولید کنیدی می کنند و  کنیدی ها توسط باد و باران پخش می شوند و روی میوه ها، برگ ها و سرشاخه های دیگر قرار می گیرند.

چنانچه هوا مرطوب و بارانی باشد، کنیدی ها به محض رهایی جوانه زده و تولید آلودگی می نمایند . به همین علت در سال هایی که پاییز آن ملایم و مرطوب است، جوانه ها قبل از خواب زمستانه به شدت آلوده می شوند و منبعی برای آلودگی سال بعد خواهند بود.

در منابعی آمده است درجه حرارت مناسب برای رشد این قارچ ۱۹ درجه سانتیگراد می باشد. باران هم برای جوانه زنی کنیدی ها و هم از لحاظ انتشار بیماری اهمیت دارد. باران کنیدی ها را در لابلای فلس های جوانه ها و شاخه ها ی آلوده شسته، و از قسمت های بالای درخت به قسمت های پایین منتقل می کند. به همین دلیل قسمت پایین تر درخت بیشتر آلوده می شود.

هاگ ها در تابستان روی جوانه های آلوده و شانکر شاخه ها زنده می مانند. باران در پاییز قارچ را فعال می کند و باعث آزاد شدن هاگ هایی به نام کونیدیا می شود که در زمستان جوانه ها و شاخه های خفته را آلوده می کنند. همانطور که رشد جدید در بهار ظاهر می شود، عامل بیماری فعال  می شود و علائم بیماری ایجاد می شود.

این قارچ در جوانه های آلوده و در شانکرهای شاخه های کوچک زمستان گذرانی می کند. آلودگی  ها می توانند از بهار تا پاییز (از طریق هاگ های قارچی) رخ دهند. هوای بارانی، هاگ‌ها را از بافت آلوده به برگ‌ها و میوه‌ها در اثر باران‌های پاشیده و وزش باد پخش می‌کند.

اسپورها برای جوانه زدن به ۴ ساعت رطوبت نیاز دارند که گاهی منجر به گسترش سریع بیماری در درخت می شود. (حرکت از درختی به درخت دیگر معمولاً کندتر است.)

زخم  بسیار آهسته در دمای ۸ درجه سانتیگراد ایجاد می شوند. توسعه آنها در دمای بهینه ۲۱ تا ۲۷ درجه سانتیگراد بسیار سریعتر است(در منابعی ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد نیز آمده است). عامل بیماری در دمای کمتر از ۵ درجه سانتیگراد و بیشتر از ۳۰ درجه سانتیگراد نیز می تواند فعال باشد (اما در این دما ها بیماری به کندی و بدون خسارت اقتصادی در نظر گرفته می شود). در پاییز، عفونت روی سطح برگ رخ می دهد و به جوانه ها سرایت می کند.

کنیدی ها برای جوانه زدن نیاز به یک غشای نازک از رطوبت که اطرافش را بگیرد دارد و تحت این رطوبت است که کنیدی ها می توانند تندش پیدا کنند و لوله ای از خود خارج سازند و در بافت نباتات نفوذ کنند.

در  آب و هوای خشک به هیچ وجه این بیماری بوسیله این قارچ ایجاد نمی شود.

لکه های برگ در آغاز بیماری کوچک و ارغوانی می باشند و به تدریج بزرگتر می شود و قطرشان به ۳ الی ۱۰ میلیمتر می رسد و رنگشان متمایل به قهوه ای می شود. این لکه های روی برگ در هوای گرم و خشک از پهنک برگ جدا شده و می ریزد و برگ سوراخ سوراخ می شود. به همین دلیل این بیماری را غربالی می گویند.

لکه ها روی برگ:  هلو، شلیل، گوجه سبز و بادام تقریبا مدورند و قطر سوراخ ها ۲ تا ۵ میلیمتر و نسبتا منظم می باشند.  ولی سوراخ های روی زرد آلو و گیلاس بزرگتر و نامنظم تر اند.

در شاخه های آلوده:  به این بیماری ممکن است این نقاط نامنظم قهوه ای افزایش یابد و موجب شود صمغ زیادی از شاخه خارج شود.

لکه های روی میوه : معمولا به صورت فرورفتگی هایی در سطح نیمه بالایی آن ها بروز کرده و سرانجام چوب پنبه ای و زبر می شوند (در زرد آلو این لکه ها برجسته می باشد).

علائم میوه مشابه است و می تواند با ترشح شفاف و صمغی همراه باشد. لکه های قرمز کوچک میوه ممکن است متعدد و کمی فرورفته باشند. لکه ها ممکن است با لکه سیاه هلو  (peach scab-Venturia carpophila)   اشتباه گرفته شوند. در بیماری لکه سیاه هلو  لکه های کوچک، سبز و دایره ای شکل به تدریج بزرگ می شوند و با شروع تولید اسپور، به رنگ سیاه در می آیند.

در نشانه های بیماری روی میوه در اکثر آن ها ، نقاط قهوه ای تا سیاه فرورفته  بوجود می اید در زرد آلو بلعکس). نقطه های زخم میوه های آلوده حاوی صمغ می باشد  و در موارد شدید موجب ترک پوست میوه نیز می شود. این نشانه از آشکارترین زخم ها روی میوه است. پوسیدگی فرورفته از نشانه های این بیماری می باشد.

عفونت های میوه به صورت لکه های بنفش قرمز روی پوست از همان اوایل شکافتن شروع می شود و ممکن است در اواخر زمان برداشت رخ دهد.

عفونت‌هایی که روی میوه‌های جوان ایجاد می‌شوند، بزرگ‌ترین و زبرترین لکه‌های زخم ‌مانند را روی پوست میوه ایجاد می‌کنند. لکه ها به هم می پیوندند و باعث ترک خوردن و ترشح صمغ از پوست می شوند.

آلودگی اواسط فصل باعث ایجاد لکه های قرمز کوچکتر می شود.

آلودگی در میوه نزدیک به برداشت باعث ایجاد ضایعات فرورفته و مایل به خاکستری می شود.

ترشح صمغ از میوه از نشانه های رایج بیماری لکه غربالی هلو می تواند باشد.

برای پیشگیری و کنترل همواره میوه ها را برای لکه های کوچک بنفش قرمز بررسی کنید.

نشانه اصلی بیماری لکه غربالی در هلو، در سرشاخ ها و جوانه ها ایجاد می شود. زخم های میوه در بهار که هوا مرطوب است ایجاد می شود. این زخم ها با یک نقطه سیاه برجسته با حاشیه روشن ایجاد می شود.

نشانه بیماری روی برگ ها و میوه ها بسیار مشابه است. نقاط کوچک در ابتدا مایل به ارغوانی، سپس قهوه ای روشن  در مرکز نقاط  در برگ ها  بوجود می آید. اما در میوه اینطور نمی باشد.

یکی از روش های موثر در کنترل این بیماری هرس نمودن و از بین بردن شاخه های آلوده به این بیماری در فصل زمستان (دوره خواب زمستانه درخت) می باشد.

شرط مبارزه پیشگیرانه علیه این بیماری انتخاب زمان سمپاشی است. که بایست بلافاصله قبل از و یا بعد از باران های متعدد اواخر پاییز و اوایل بهار انجام شود.

سمپاشی پاییزه : از آلوده شدن جوانه های در حال خواب در فصل پاییز و زمستان جلوگیری می کند.

برای جلوگیری از آلودگی میوه و برگ، زمانی که جوانه ها متورم شده اند و از خواب زمستانه بیرون آمدند ولی هنوز گلبرگ ها باز نشده اند  باید سمپاشی نمود. گاهی سمپاشی بعد از ریختن گلبرگ ها نیز لازم می باشد.

سمپاشی در پاییز (زمانی که ۵۰ درصد برگ ها ریزش کرده اند) و زمستان (قبل از تورم جوانه ها) طی دو مرحله اواسط آبان و اواخر اسفند  با قارچ کش های خانواده مس (اکسی کلرور مس به میزان ۳ کیلو گرم در هزار لیتر آب و یا قارچ کش بردوفیکس به میزان ۱۰ لیتر در هزار لیتر آب) صورت می گیرد. در باغ هایی که میزان آلودگی بالا است هر دو مرحله سمپاشی توصیه می شود.

سمپاشی در بهار  با شروع رشد برگ ها با قارچ کش کاپتان به میزان ۳ کیلوگرم  در هزار لیتر آب توصیه می شود. قارچ کش رورال تی اس نیز  به میزان ۱ تا ۱.۵ کیلوگرم در هزار لیتر اب نیز برای کنترل این بیماری توصیه می شود.

اگر در بهار گرم، بارندگی زیادی داشته باشیم (در مازندران و گیلان بیشتر اتفاق می افتد) می بایست هر ۲ تا ۳ هفته یکبار درختان را با قارچ کش کاپتان و یا رورال  تی اس سمپاشی کنیم.

پاسخ دهید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای الزامی هستند.