greenhouse whitefly
نام علمی این حشره Trialeurodes vaporariorum می باشد.
مگس سفید گلخانه ای تقریباً در سراسر جهان وجود دارد و بنابراین به طور کلی به عنوان یک آفت قرنطینه در نظر گرفته نمی شود. با این حال، به دلیل خطرات شیوع شدید آفات در اروپا و ژاپن، توسط سازمان خواربار و کشاورزی به عنوان یک آفت قرنطینه در فهرست قرار گرفته است. خطرات در درجه اول برای صنعت گلخانه در کشورهای شمال آسیا وجود دارد. به خصوص T. vaporariorum به دلیل ماهیت چند فاژی و مقاومت در برابر بسیاری از حشره کش ها به سختی قابل کنترل است.
کشورهایی که قبلاً میزبان بسیاری از ویروسهای منتقل شده از مگس سفید در گیاهان بومی و علفهای هرز مرتبط با جمعیتهای محلی T. vaporariorum با دامنه میزبان باریک هستند، ممکن است در معرض خطر تهاجم بیوتیپهای T. vaporariorum با دامنه میزبانی وسیعتر باشند. این وضعیت می تواند منجر به انتقال ویروس به گیاهان زراعی حساس شود.
این حشره در زیر برگ ها قرار دارد. از این رو به سادگی در محرض سموم شیمیایی قرار نمی گیرد.
با دامنه میزبانی وسیع می باشد . در حدود ۲۵۰ گونه میزبان برای آن معرفی شده است (پنبه، خیار، گوجه، بادمجان، هندوانه و ..).
لارو مگس سفید برای رشد به پروتئین زیادی نیاز دارد و بنابراین مقدار زیادی شیره گیاهی مصرف می کند. این حاوی نسبت بالایی از قند است و مقدار اضافی آن به صورت عسلک دفع می شود و لاروهای بزرگتر مقادیر زیادی را دفع می کنند. آسیبی که مگس های سفید به یک محصول وارد می کنند نتیجه مکیدن شیره برگ های گیاه و ترشح عسلک است.
حشرات بالغ در قسمت های بالایی گیاه و در زیر برگ های بالایی قرار می گیرند.
اگر ضربه ای به بخش های بالایی گیاه وارد شود یا اینکه گیاه تکان داده شود، مگس های سفید از محل استراحت خود پرواز نموده و سپس روی گیاهان اطراف پراکنده می شوند.
رنگ بدنشان به علت رسوب موم روی بدن، سفید می باشد.
در اثر تغذیه این آفت لکه های زرد رنگی روی برگ ها ایجاد می شود و گیاه میزبان به صورت مستقیم خسارت وارد می شود و بوته کوتاه و بیمار به نظر می رسد.
دفع ترشحات حشره روی برگ گیاه سبب رشد قارچ فوماژین ( در بخش باغبانی- مرکبات این بیماری توضیح داده شده است) می شود.
حشرات بالغ و پوره های سه نوع آسیب به گیاهان وارد می کنند: مکش مستقیم شیره گیاهی، پوشاندن سطوح گیاهان با عسلک ناشی از ترشحات زیاد قند و انتقال ویروس های گیاهی.
آسیب ناشی از مکیدن شیره از بافت گیاهی زمانی که جمعیت مگس سفید زیاد باشد می تواند جدی باشد (به عنوان مثال، بوته های گوجه فرنگی زرد می شوند، خالدار به نظر می رسند و رشدشان متوقف می شود که باعث پژمردگی و برگ زدایی می شود و در نتیجه عملکرد محصول را به طور جدی کاهش می دهد).
تغذیه سنگین توسط مگس سفید در نهایت می تواند گیاهان را از بین ببرد. دفع قند و عسل با فرآیندهای طبیعی فتوسنتزی تداخل می کند و موجب رشد و توسعه عامل قارچ ها می شود . این موضوع منجر به کپک دوده ای می شود که در برخی موارد می تواند بر کیفیت محصول برداشت شده تأثیر بگذارد.
خسارت کپک دوده ای را روی گیاه زیر مشاهده می نمایید.
مضرترین توانایی مگس سفید بالغ، انتقال ویروس های گیاهی است که عمدتاً از جنس Crinivirus خانواده Closteroviridae)) مانند ویروس رگبرگ زرد سیب زمینی است. کلروز ویروسی گوجه فرنگی و ویروس شبه زرد چغندر نیز توسط این آفت منتقل می شود.
مگس سفید T. vaporariorum یکی از مهمترین آفات در سرتاسر جهان به دلیل تعداد زیاد بیماری های ویروسی است که منتقل می کند. طیف گسترده ای از میزبان های کشت شده و وحشی آن؛ و توزیع جغرافیایی گسترده آن در مناطق گرمسیری، نیمه گرمسیری و معتدل است.
بعد از تخم گذاری، تخم ها در ابتدا شفاف تا زرد مایل به کرم هستند که به مرور به قهوه ای مایل به سیاه تبدیل می شوند .
بعد از تخم این حشرات تبدیل به پوره می شوند و چهار مرحله یا سن پوره وجود دارد تا به حشرات بالغ تبدیل شوند.
پوره سن اول ، به نام “خزنده”، تقریباً شفاف، صاف و بیضی شکل هستند
. پوره های سن دوم نیمه شفاف و بیضی شکل با لبه های مواج هستند.
پوره سن سوم از نظر اندازه بزرگتر است اما از نظر مورفولوژیکی شبیه به سن پورگی دوم است .
پوره سن چهارم بیضی شکل، صاف و تقریباً شفاف است . با پیشرفت توسعه، مات می شود وتبدیل به شفیره و یا شفیره نامیده می شود. شفیره بیضوی با رشته های بلند و پوشیده از موم است. با گذشت زمان و در شفیره های توسعه یافته تر ، نزدیک به مرحله بالغ شدن ، چشم ها به وضوح قابل مشاهده است.
پوره ها پس از بیرون آمدن از تخم (لارو مگس سفید) قادر هستند حدود ۱ روز روی برگ حرکت کند. پس از دور شدن از تخم، لارو خود را به برگ میچسبد و بیتحرک میماند و از گیاه تغذیه میکند تا در نهایت تبدیل به شفیره شود. تنها پوره سن اول قابلیت حرکت دارد. پوره سن دوم سوم و چهارم( شفیره) ثابت می مانند.
پوره سن اول ، دوم و سوم به همراه حشره بالغ قابلیت مکیدن شیره گیاهی را دارند و خسارت ایجاد می کنند . شفیره بی تحرک می باشد.
بال های بزرگسالان تازه ظاهر شده شفاف هستند اما به مرور زمان با یک موم سفید پوشیده می شوند. جنس ماده از نر بزرگتر است.
مگسهای سفید گلخانهای روی برگ تخم میگذارند. روی برگ های کرک دار تخم ها به طور تصادفی در سراسر سطح برگ گذاشته می شوند. سن اول پوره دارای پاهای ریز است که به آن اجازه می دهد در سطح برگ حرکت کند. پس از تفریخ، ممکن است مسافت کوتاهی را طی کند تا زمانی که با موفقیت برگ مناسبی را پیدا کنند تا شیره به دست بیاورد، سپس در آنجا ساکن می شود تا تغذیه کند. تا زمانی که به بزرگسالی تبدیل شود در این مکان باقی می ماند. قبل از پوست اندازی در سن پورگی بعدی، بدن متورم می شود و گردتر می شود.
بزرگسالان می توانند در عرض چند ساعت پرواز کنند و با سوراخ کردن برگ ها و مکیدن شیره گیاه شروع به تغذیه کنند که تا آخر عمر به این کار ادامه می دهند. در طی چند روز اول، بزرگسالان از برگ های پیر به برگ های جوان تر روی یک گیاه یا گیاه متفاوت حرکت می کنند. پس از آن، آنها بیشتر وقت خود را در قسمت های زیرین بالاترین برگ ها می گذرانند، اما در صورت بروز مشکل پرواز می کنند.
ماده 5 تا ۸ روز زندگی می کند و از نظر جثه از نر متمایز می شود. از شیره برگ تغذیه می کند و تخم های خود را روی سطح محوری برگ ها می گذارد.
بزرگسالان به محض ظهور جفت گیری می کنند، اما بسته به درجه حرارت ممکن است یک دوره قبل از تخم گذاری ۱ یا ۲ روزه وجود داشته باشد.
. T. vaporariorum می تواند به صورت پارتنوژنتیکی تکثیر شود و باعث ایجاد نتاج منحصراً نر شود.
ماده ها حدود ۲ روز پس از خروج از تخم در بزرگسالی شروع به تخم گذاری می کنند. ماده های جفتگیری نکرده، تخم های نر می گذارند، در حالی که ماده های جفت گیری کرده هم تخم های ماده و هم نر می گذارند.
دو عامل مهم موثر بر رشد جمعیت مگس سفید دما و میزبان گیاه هستند. مگس سفید گلخانه ای در طول سال در آب و هوای معتدل به تولید مثل ادامه خواهد داد. تخم مگس سفید می تواند بیش از ۱۵ روز در دمای -۳ درجه سانتی گراد زنده بماند.
تعداد تخم های گذاشته شده توسط یک ماده بسیار متفاوت است و به گونه های گیاه میزبان بستگی دارد و حتی می تواند بین گونه های گیاهی در یک گونه متفاوت باشد. به عنوان مثال، مگسهای ماده در گوجهفرنگیهای گوشتی بیش از بسیاری از انواع دیگر گوجهفرنگی تخمگذاری میکنند. مگس های سفیدی که از یک محصول فلفل دلمه ای منشا گرفته اند، نسبت به مگس های سفیدی که در گونه های گیاهی مختلف پرورش یافته اند، روی یک محصول فلفلی دیگر تخم بیشتری می گذارند. در دمای ۲۲ درجه سانتیگراد ماده مگس سفید می تواند به طور متوسط در طول زندگی خود حدود ۳۵۰ تخم روی بادمجان (بادمجان)، ۱۶۰ تخم روی خیار و فقط ۲۰ تا ۳۰ تخم روی فلفل دلمه بگذارد.
بزرگسالان در طول روز فعال هستند و از ساعات اولیه صبح شروع می شود. پس از ظهور بزرگسالان، پروازهای اولیه بسیار کوتاه است. اما بعد از چند روز بزرگسالان مسافت های بیشتری را تا ۲ متر در روز حرکت می کنند. پراکندگی از مزرعه ای به مزرعه دیگر با باد اتفاق می افتد. انتقال گیاهان آلوده و مواد کاشت و محصولات، مسئول جابجایی در فواصل طولانی بین مناطق، کشورها و قاره ها می باشد.
دما و رشد مگس سفید
مدت چرخه زندگی مگس سفید به دما بستگی دارد. رشد و نمو در دماهای گرم بسیار سریعتر است. شرایط مرطوب خفیف با دمای ۳۰ درجه سانتی گراد باعث رشد مگس سفید می شود.
مگس های سفید گلخانه ای نسبتا کند تولید مثل می کنند (یک نسل هر ۳۰ تا ۴۵ روز)، اما هر کدام ممکن است تا ۴۰۰ تخم بگذارند و تا ۲ ماه عمر کنند.
این حشرات تا ۱۰ نسل در سال دارند (تقریبا هرماه یک نسل).
می توان از حشره کش های سیستمیک نظیر کونفیدوربه میزان نیم لیتر در هزار لیتر اب و یا استامی پراید به میزان نیم کیلو در هزار لیتر آب استفاده نمود.
حشره کش آدمیرال به میزان ۷۵۰ سی سی در هزار لیتر نیز برای مقابله با این آفت موثر است.
استفاده از حشره کش ارگاننیک پالیزین نیز تا حدودی می تواند موثر باشد.