کرم خراط (پروانه فری) گردو

Zeuzera prina

wood leopard moth

کرم خراط ازجمله آفات چوبخوار است که بعلت شرایط حاص چند سال اخیر ازجمله خشکسالی ها و افزایش دما، جمعیت این آفت افزایش یافته است و در برخی مناطق به حالت طغیانی نیز رسیده است.

 

حشره کامل این آفت یک شب پره است که بال های سفید رنگ با لکه های سیاه روی بال های خود دارد. لارو این این آفت نیز سفید رنگ با لکه های سیاه رنگ می باشد که علامت مشخصه  لارو این آفت از سایر لارو های چوبخوار نیز می باشد.لارو های جوان این آفت از قسمت های داخلی پوست تغذیه می کنند. شاخه های اصلی و شاخه های جوان را سوراخ می نمایند و در داخل آن ها به شفیره تبدیل می شوند.

برگ ها و شاخه های آلوده پژمرده می شوند و از بین می روند.

 لارو ها به رنگ صورتی مایل به قرمز می باشند در حالیکه پروانه ها به رنگ سفید هستند و بال های زیبایی دارند.

برای مقابله با این آفت پنبه آغشته به  سولفات کربن و یا باردی کلروبنزن و یا استیل استات را درداخل سوراخ ها قرار دهند و با گل و یا چسب باغبانی دهانه آن ها را مسدود می کنند.

این آفت به درختان مثمر (سیب، به، گلابی و گردو) و غیر مثمر (افرا، بید، نارون و بلوط) حمله می کند.

کمبود آب و ایجاد تنش آبی در ماه های گرم، مهمترین عامل در جذب این آفت می باشد.

آبیاری درختان در دوره های مشخص و لازم، اولین شرط پیشگیری است.

حشرات درختان ضعیف را می شناسند و به آن ها حمله می کنند.

Zeuzera prina

شب پره ماده این آفت ۳۵ میلیمتر و شب پره نر ۲۵ میلیمتر طول دارند. عرض بال ها در شب پره ماده ۶۰ الی ۷۰ میلیمتر و در شب پره نر ۴۰ الی ۵۰ میلیمتر می باشد. مشخصه پروانه فری و در ادامه لارو های خراط وجود و حضور گلوله های کوچک مدور است که از سوراخ ورودی  تنه درخت که همان سوراخ خروجی است بیرون می ریزد. ترشح صمغ نیز در مواردی دیده شده است.

حشرات بالغ از ژوئن تا اوایل آگوست پرواز می کنند و ۸-۱۰ روز زندگی می کنند و طی یک شب جفت گیری می کنند.

ماده تا ۱۰۰۰ تخم در شکاف های پوست، شاخه های نزدیک، روی پوست ساقه های جوان، روی ساقه های برگ می گذارند. مرحله جنینی 1-۳ هفته طول می کشد. سپس لارو ها از تخم خارج می شوند. لاروهای جوان ابتدا به اندام های درختان جوان حمله می کنند.

لارو ها حدود دوسال زندگی می کنند سپس تبدیل به شفیره می شوند.

 دالان های ایجاد شده با ترشح شیرابه و تجمع و ریزش فضولات نارنجی رنگ لاروی از مدخل آن، مشخص می باشند.

این آفت در شرایط خشکسالی و زمانی که گیاه به دلایل مختلف ضعیف شده باشد، بیشتر بروز می کند.

کنترل این آفت با آفت کش های معمولی امکان پذیر نیست چونکه آفت در داخل  دالان های چوب درخت قرار دارد و به راحتی در تماس با آفت کش ها قرار نمی گیرد.

استفاده از تله های فرمونی برای جذب پروانه  فری نیز مناسب می باشد. اما این  فرمون ها بایستی تا زمان استفاده در سردخانه باشد. همچنین  کپسول ها یک ماه کارایی دارند و بایستی تعویض گردند. در عمل این اقدام کمی پیچیده است و مناسب کار کشاورز نمی باشد.

از تله های چسبی (کارت های زرد جسبنده)  نیز می توان استفاده نمود. اما با توجه به بزرگی پروانه فری و وجود گرد و خاک،  توصیه می شود هر ۲ تا ۴ هفته تعویض گردد.

استفاده از مفتول سیمی نیز روش موثری است . بدین صورت که مفتول فلزی در داخل دالان ها هدایت می شود و با رسیدن و برخورد مفتول به لارو، آفت مورد نظر از بین می رود.

 با قرار دادن  پنبه های آغشته به سموم در مدخل دالان ها نیز می توان  از طریق مبارزه شمیایی (تنفسی)  با این آفت مقابله نمود.

 در مواردی آمده است با مخلوط نمودن یک کیلوگرم پودر تالک و ۱۰۰ سی سی حشره کش دورسبان می توان خمیر مسومی ایجاد نمود و آن را در داخل  دالان ها تزریق نمود و دهانه دالان ها مسدود کرد.

در کشاورزی روز از چسب زئوزران که دارای چسبندگی فوق العاده و دائمی  است  برای پوشاندن این دالان ها استفاده می شود.

تشخیص دالان های فعال جدید از دالان های قدیمی غیر فعال بدین گونه می باشد که در دالان های قدیمی مایع سیاهی که از آن  خارج شده است در اثر بارندگی شسته، کمرنگ و یا از بین رفته است. اما در سوراخ های جدید و فعال این مایع سیاه پرنگ و یا مشکی تر می باشد. این تضاد روی پوست سفید درخت کاملا مشهود است.

در مناطق با آلودگی شدید ۳ نوبت سمپاشی در ۴۵ روز ابتدای که شامل  ظهور حشره های بالغ، تخم ریزی و شروع رشد لارو ها  می باشد با حشره کش دیازینون به میزان ۱.۵ لیتر در هزار لیتر آب توصیه می شود چون که در این زمان بخش زیادی از شفیره ها و تخم های این آفت خارج از دالان ها و روی سطح بخش های مختلف درخت قرار دارند. .  این مرحله معمولا از اواسط تا اواخر خرداد شروع می شود.

اوج تخم ریزی این آفت اواخر خرداد و اوایل تیر است .

تخم ها بیضوی بوده و در ابتدا سفید و با رشد جنین تغییر رنگ داده و به رنگ خاکستری تا سیاه در می آید. تخم های پروانه فری  خوراک خوبی برای مورچه ها و عنکبوت ها می باشد. به همین علت تخم این آفت به سختی پیدا می شود.

پس از تفریخ تخم ها، لارو های بوجود می آیند. طول لارو سن آخر به ۶ سانتیمتر می رسد.لارو ها  ابتدا به سمت انتهای شاخه ها می روند و در محل اتصال دمبرگ به شاخه (در شاخه های نازک) و یا اینکه از محل رگبرگ اصلی و دمبرگ (جوانترین قسمت چوبی گیاه) وارد شاخه های ظریف می شود.

لارو ها در سنین بالاتر از محل های قبلی خود خارج می شوند و به شاخه های قطورتر نفوذ می کنند.

اولین خسارت آفت به صورت سرشاخه های خشکیده می باشد.

در تابستان به صورت و بوسیله تار بسیار نازکی که با غدد دهانی خود می سازند، از شاخه ای به شاخه دیگر منقل می شوند. غالبا دوسر تار خود را به دو نقطه متصل می کنند و از آن برای انتقال خود به شاخه های خشک استفاده می کنند.

حضور و مشاهده  لارو های آویزان، زمان مناسبی برای سمپاشی علیه این آفت می باشد.

طول دالان های ایجاد شده توسط این آفت ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر می باشد

بسته به گونه میزبان لارو های سنین بزرگتر، شاخه هایی به قطر ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر یا بیشتر را هم آلوده می کنند.

بهترین زمان سمپاشی زمانی است که لارو های سن اول از تخم خارج شده اند و به قسمت های جوان گیاه حمله می کنند. در این زمان بهتر است از حشره کش های نفوذی و سیستمیک همانند استامی پراید و یا کونفیدور با دز مصرف مشابه نیم کیلو و یا نیم لیتر در هزار لیتر اب استفاده شود (اوج تخم ریزی این آفت اواخر خرداد و اوایل تیر می باشد).

این آفت هر دو سال یک بار چرخه زندگی خود را کامل می کند.

لارو (کرم) خراط زمستان را به صورت لارو در داخل تنه و شاخه های اصلی درختان زندگی می کند.

Zeuzera prina

مشخصه پروانه فری و در ادامه لارو های خراط وجود و حضور گلوله های کوچک مدور است که از سوراخ ورودی که همان سوراخ خروجی است بیرون می ریزد. ترشح صمغ نیز در مواردی دیده شده است.

 دالان های ایجاد شده با ترشح شیرابه و تجمع و ریزش فضولات نارنجی رنگ لاروی از مدخل آن، مشخص می باشند.

این آفت در شرایط خشکسالی و زمانی که گیاه به دلایل مختلف ضعیف شده باشد، بیشتر بروز می کند.

کنترل این آفت با آفت کش های معمولی امکان پذیر نیست چونکه آفت در داخل  دالان های چوب درخت قرار دارد و به راحتی در تماس با آفت کش ها قرار نمی گیرد.

استفاده از تله های فرمونی برای جذب پروانه  فری نیز مناسب می باشد. اما این  فرمون ها بایستی تا زمان استفاده در سردخانه باشد. همچنین  کپسول ها یک ماه کارایی دارند و بایستی تعویض گردند. در عمل این اقدام کمی پیچیده است و مناسب کار کشاورز نمی باشد.

از تله های چسبی (کارت های زرد جسبنده)  نیز می توان استفاده نمود. اما با توجه به بزرگی پروانه فری و وجود گرد و خاک،  توصیه می شود هر ۲ تا ۴ هفته تعویض گردد.

استفاده از مفتول سیمی نیز روش موثری است . بدین صورت که مفتول فلزی در داخل دالان ها هدایت می شود و با رسیدن و برخورد مفتول به لارو، آفت مورد نظر از بین می رود.

 با قرار دادن  پنبه های آغشته به سموم در مدخل دالان ها نیز می توان  از طریق مبارزه شمیایی (تنفسی)  با این آفت مقابله نمود.

 در مواردی آمده است با مخلوط نمودن یک کیلوگرم پودر تالک و ۱۰۰ سی سی حشره کش دورسبان می توان خمیر مسومی ایجاد نمود و آن را در داخل  دالان ها تزریق نمود و دهانه دالان ها مسدود کرد.

در کشاورزی روز از چسب زئوزران که دارای چسبندگی فوق العاده و دائمی  است  برای پوشاندن این دالان ها استفاده می شود.

تشخیص دالان های فعال جدید از دالان های قدیمی غیر فعال بدین گونه می باشد که در دالان های قدیمی مایع سیاهی که از آن  خارج شده است در اثر بارندگی شسته، کمرنگ و یا از بین رفته است. اما در سوراخ های جدید و فعال این مایع سیاه پرنگ و یا مشکی تر می باشد. این تضاد روی پوست سفید درخت کاملا مشهود است.

در مناطق با آلودگی شدید ۳ نوبت سمپاشی در ۴۵ روز ابتدای رشد با حشره کش دیازینون به میزان ۱.۵ لیتر در هزار لیتر آب توصیه می شود. چون که بخش زیادی از شفیره ها و تخم های این آفت خارج از دالان ها و روی سطح بخش های مختلف درخت قرار دارند.

اوج تخم ریزی این آفت اواخر خرداد و اوایل تیر است .

تخم های پروانه فری سفید متمایل به زرد است و خوراک خوبی برای مورچه ها و عنکبوت ها می باشد. به همین علت تخم این آفت به سختی پیدا می شود.

پس از تفریخ تخم ها، لارو های بوجود آمده ابتدا به سمت انتهای شاخه ها می روند و در محل اتصال دمبرگ به شاخه (در شاخه های نازک) و یا اینکه از محل رگبرگ اصلی و دمبرگ (جوانترین قسمت چوبی گیاه) وارد شاخه های ظریف می شود.

لارو ها در سنین بالاتر از محل های قبلی خود خارج می شوند و به شاخه های قطورتر نفوذ می کنند.

اولین خسارت آفت به صورت سرشاخه های خشکیده می باشد.

در تابستان به صورت و بوسیله تار بسیار نازکی که با غدد دهانی خود می سازند، از شاخه ای به شاخه دیگر منقل می شوند. غالبا دوسر تار خود را به دو نقطه متصل می کنند و از آن برای انتقال خود به شاخه های خشک استفاده می کنند.

حضور و مشاهده  لارو های آویزان، زمان مناسبی برای سمپاشی علیه این آفت می باشد.

طول دالان های ایجاد شده توسط این آفت ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر می باشد

بسته به گونه میزبان لارو های سنین بزرگتر، شاخه هایی به قطر ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر یا بیشتر را هم آلوده می کنند.

بهترین زمان سمپاشی زمانی است که لارو های سن اول از تخم خارج شده اند و به قسمت های جوان گیاه حمله می کنند. در این زمان بهتر است از حشره کش های نفوذی و سیستمیک همانند استامی پراید و یا کونفیدور با دز مصرف مشابه نیم کیلو و یا نیم لیتر در هزار لیتر اب استفاده شود (اوج تخم ریزی این آفت اواخر خرداد و اوایل تیر می باشد).

این آفت هر دو سال یک بار چرخه زندگی خود را کامل می کند.

لارو (کرم) خراط زمستان را به صورت لارو در داخل تنه و شاخه های اصلی درختان زندگی می کند.

کرم خراط

در بهار لارو های زمستان گذران به دو دسته تقسیم می شوند.

لارو های سن آخر، که پس از تغذیه در داخل دالان هایی که در تنه درختان ایجاد کرده اند  در نزدیک  سوراخ خروجی تندیل به شفیره می شوند.

لارو های کوچکتر، آن هایی که هنوز تغذیه آن ها کامل نشده است. آن ها یکسال دیگر در داخل تنه  و سرشاخه ها به خسارت خود ادامه می دهند و در بهار سال بعد تبدیل به شفیره می شوند. آن ها لارو هایی هستند که در پاییز و زمستان قبل از تخم خارج شده اند و فرصت کافی برای تکمیل دوره لاروی نیافتند.

ظهور حشرات کامل تدریجی است و از اوایل خرداد تا ااواسط شهریور ادامه دارد.

هر حشره ۴۰۰ تا ۷۰۰۰ تخم می گذارد و تخم ها پس از ۷ تا ۲۳ روز تفریخ می شوند.

درختان گردو خسارت این آفت را در سطوح کم تحمل می کند اما پناهگاه های مهم و مرکز آلودگی برای باغ های میوه دیگر می باشند.

دارکوب دشمن اصلی  و قسم خورده این آفت در مرحله لاروی  است.

مورچه ها به فراوانی از تخم این آفت تغذیه می کند.

در مقالات آمده است سمپاشی درختان با حشره کش های گوزاتیون و آزینفوس متیل (هردو این حشره کش ها  از رده سموم مجازکشور خارج شده اند) برای مقابله با این آفات در مراحل اولیه تشکیل لارو ها  موثرند. 

کرم خراط

پاسخ دهید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای الزامی هستند.