درخت آلبالو از نهال های علاقمند به سرما است که در سرمای زمستان آسیب نمیبیند و توان مقابله با آن را دارد. بنابراین بهترین زمان کاشت نهال آلبالو از اواسط آبان ماه تا نیمه اسفند ماه است.
گل روی اسپورهای سـالهای قبل و همچنین روی شــاخه های ســال قبل هم تشکیل می شود. گلها بصورت ۵-۳ تایی در یک جوانه ظاهر و گلها دارای ۵ گلبرگ، ۵ کاسبرگ، پرچم و یک مادگی است. بر عکس گیلاس آلبالو خود بارور است و برای تلقیح نیازی به ارقام گرده افشان ندارد. گرده آلبالو میتواند گل گیلاس را تلقیح کند.
گل آلبالو معمولاً دیرتر از سایر میوه های هسته دار باز می شود به همین دلیل معمولاً با خطر سرمازدگی مواجه نمی شود. میوه آلبالو دارای دم بلند است که بر اساس بلندی یا کوتاهی دم تقسیم بندی می شود و معمولاً ارقام دم کوتاه مرغوب ترند.
هرس آلبالو در سال اول و دوم به صورت هرس فرم است که قالب و اسکلت درخت شکل می گیرد و از سال سوم و به بعد درخت وارد فاز باردهی می شود و هرس باردهی انجام می شود که هرس سبک و محدودی می باشد.
هرس فرم آلبالو به دو فرم لیدر مرکزی (پیشاهنگ مرکزی) (central leader) و یا فرم جامی (Open Center) می باشد. فرم لیدر مرکزی بعلت اینکه حجم تاج بیشتر و بهتر کنترل می شود، بیشتر عمومیت دارد و بیشتر پیشنهاد می شود.
درختان سیب، به، گلابی، آلبالو و گیلاس ( در گیلاس فرم اسپیندل بیشتر عمومیت دارد) که هرس سبکی دارند، در دو تا نهایت سه سال اول به فرم لیدر مرکزی تربیت می شوند.
در تصویر زیر فرم هرس لیدر مرکزی را مشاهده می نمایید.
درختانی همانند هلو، شلیل و زرد آلو که هرس شدید دارند، بیشتر به فرم جامی تربیت می شوند.
در سال اول و دوم سرزنی آلبالو چون برای هرس فرم و تربیت می باشد بلامانع است ولی از سال سوم که آلبالو وارد فاز باردهی می شود ، دیگر نباید سرزنی انجام داد چونکه موجب سرخشکیدگی می شود.
فرم لیدر مرکزی Central Leader
فرم لیدر مرکزی، شکل کلاسیک «درخت کریسمس» است . درخت در نهایت به شکل مخروطی، در پایین پهن تر و در بالا درخت باریک تر می باشد.
سال اول
درختان آلبالو عموما در فصل پاییز تا زمستان کاشته می شوند. در بهار سال بعد درخت در ارتفاع حدود ۹۰ سانتی متری تا ۱ متری سرزنی می شود تا با حذف غالبیت انتهایی جوانه های جانبی تشکیل شود .
در زمستان سال اول یک شاخه عمودی بعنوان شاخه اصلی، لیدر یا پیشاهنگ در نظر گرفته می شود که قائدتا ارتفاع بالایی دارد. در این زمان، شاخه های جانبی زیادی در طول تنه ایجاد شده است که می بایست شاخه های جانبی بعنوان بازو ها روی تنه درخت انتخاب شوند. در انتخاب بازو ها می بایست به چند نکته دقت نمود که در ادامه ذکر خواهد شد.
اولین شاخه می بایست در ارتفاع حدود ۵۰ سانتی متری از سطح خاک باشد.
ترجیحا شاخه هایی به عنوان بازو انتخاب شوند که با تنه اصلی زاویه ۴۵ تا ۶۰ درجه داشته باشند. شاخه های با زاویه بازتر ضعیف ترند و ممکن است در برابر حجم میوه و یا برف زمستان بشکنند.
روی شاخه اصلی چهار بازو در چهار جهت شمال، جنوب، غرب و شرق بهترین حالت انتخاب بازو ها می باشد. در بعضی مواقع پیش می آید که سه بازو داشته باشید. سعی کنید که سه بازو در سه جهت درخت با زاویه های مساوی باشند. شاخه هایی که انتخاب می شود بهتر است بینشان روی طول تنه فاصله وجود داشته باشد.
لیدر مرکزی در سال اول مجاز به نگهداری ۳ تا حداکثر ۵ بازو می باشد. روی بازو های اصلی شاخه های فرعی ایجاد می شود.
شاخه ها اضافی را تا می توانید نزدیک به تنه قطع نمایید.
یک سوم انتهایی بازو های اصلی را در محل بالای یک جوانه برش دهید تا بازوها در سال آینده قطور تر شوند و همچنین جوانه های جانبی تولید کنند.
بسته به طول لیدر، ده سانتیمتر تا یک سوم انتهای نوک شاخه اصلی نیز سر برداری شود تا در سال دوم نیز روی شاخه اصلی جوانه های جانبی خوب و قطوری بوجود بیاید.
سال دوم
در سال دوم نیز همانند سال اول شاخه های جانبی که روی لیدر بوجود آمده است را مدیریت نمایید .
چند شاخه فرعی بعنوان بازو های جدید سال دوم در جهات مختلف انتخاب نمایید و مابقی جوانه ها یا شاخه های جانبی را روی تنه اصلی حذف نمایید. برای تقویت بازوهای جدید و همچنین تحریک آن ها به رشد جوانه جانبی برای سال سوم، یک سوم انتهایی آن ها را حذف نمایید.
شاخه لیدر حفظ شود و نهایتا انتهای آن سربرداری می شود.
سال سوم
از سال سوم و به بعد، هرس محدود به حذف پاجوش ها، تنه جوش ها، نرک ها، شاخه های اضافی، شاخه های بیمار و آفت زده (خشک) و شاخه های متقاطع و مزاحم می شود. در هرس باردهی سعی و هدف بر این است که شکل کلی درخت حفظ شود و نوردهی به تاج درخت و تهویه یا گردش هوا در داخل درخت به خوبی انجام شود. برای تحریک به رشد جوانه های جانبی روی بازو ها و شاخه های جانبی، برخی از شاخه های جانبی از یک سوم انتهایی هرس می شوند.
چند نکته در مورد هرس آلبالو:
به دلیل اینکه پایه آلبالو پاجوش و ریشه جوش زیادی تولید میکند باید نسبت به حذف آنها اقدام نمود.
درختان مسن تری که کم بار شده اند را میتوان با هرس متعادل وادار به تولید شاخه های فرعی باردار نمود، اما باید دقت شود که هرس شدید نباشد.
به طور کلی به منظور جوانسازی درختان مسن و باغهای قدیمی درختان میوه، میتوان شاخه های قطور را از کنار ناخنک قطع کرد. ناخنک در واقع جوانه خفته ای است که پس از قطع شاخه قطور بیدار شده و شاخه جوان تولید میکند.
در موقع هرس شاخه های قطور و سنگین، برش باید در سه مرحله صورت گیرد تا از شکسته شدن شاخه بر اثر سنگینی آن در زمان برش جلوگیری گردد.
عموما هرس باردهی در زمستان انجام می شود.
پاییز نیز زمان مناسبی برای هرس آلبالو نمی باشد. دما و رطوبت فصل پاییز، شرایط مطلوب برای هجوم و رشد بیماری های قارچی می باشد.
به نظر می آید فرم لیدر مرکزی و یا پیشاهنگ مرکزی central leader فرم مناسب تر و متداول تری برای تربیت درخت آلبالو باشد.