شپشک سپردار سن ژوزه (شپشک سپردار کالیفرنیایی)

San jose scale

Quadraspidiotus perniciosus

شپشک های سن ژوزه ماده، حشرات ریز، نارنجی، کیسه‌مانند، قطر بدن ان ها کمتر از ۱/۱۶ اینچ، دارای پوشش‌های دایره‌ای، خاکستری و مومی شکل هستند که با حلقه‌های متحدالمرکز اطراف و در وسط آنها شبیه نوک پستان بصورت برجسته مشخص شده‌اند. حشرات نر دارای پوشش های بیضی شکل، کوچکتر، به طول ۱/۲۵ اینچ با نقطه ای دایره ای و برجسته هستند که در نزدیکی یک انتها بدن آن ها قرار دارد و برخلاف حشرات ماده در وسط نمی باشد. خزنده ها حدود ۱/۱۰۰ اینچ طول و ۱/۲۵۰ اینچ عرض، زرد روشن و شکل بیضی دارند. آنها راه می روند یا توسط جریان هوا، ماشین آلات کشاورزی یا وسایل دیگر به پوست، میوه یا برگ درخت منتقل می شوند.

چرخه زندگی

شپشک های سپردار سن ژوزه به سرعت تکثیر می شوند و چندین نسل در سال در آب و هوای گرم تولید می کنند. ماده های بالغ و نابالغ (سن دوم پوره) در زمستان زنده می مانند. حشرات ماده به جای تخم‌ها، بچه‌های کوچک شش پا، متحرک و زرد رنگ تولید می‌کنند که به آنها «خزنده» می‌گویند. این مرحله آلودگی را به نواحی جدید گیاه میزبان از جمله پوست، برگ و میوه و به میزبان های جدید گسترش می دهد. خزنده های ماده پس از وارد کردن قسمت های دهانی نخ مانند خود به گیاه و تغذیه به مدت ۲ تا ۳ روز، پوشش های اولیه پوسته خود را ترشح می کنند و هرگز از آن نقطه حرکت نمی کنند.

حشرات ماده بالغ زنده زا می باشند .

نرها در عرض ۲ یا ۳ هفته به بزرگسالان ۲ بال تبدیل می شوند و از پوسته های خود بیرون می آیند تا ماده ها را برای جفت گیری جستجو کنند. ممکن است آفت تا شش نسل در سال داشته باشد اما عموما ۲ تا ۳ نسل دارد. تمام مراحل رشد می تواند در طول سال اتفاق بیفتد به جز در طول زمستان.

شپشک سپردار سن خوزه (Quadraspidiotus Pernicious) حشره کوچک و غیر معمولی است که بیشتر عمر خود را به درخت متصل می کند و در آنجا شیره گیاهان را می مکد. این آفت به اندام ها، میوه ها و برگ ها حمله می کند. حشرات نر تنها حالتی است که پرواز می کند، در حالی که حشرات جوان و ماده روی درخت باقی می مانند. اگرچه این حشره خیلی متحرک نیست، جمعیت آن ها روی درخت می تواند در طول یک فصل به تعداد زیادی برسد. یک ماده و فرزندانش می توانند چندین هزار شپشک سپردار در یک فصل تولید کنند. اگر این شپشک های سپردار کنترل نشود، می تواند میوه را غیرقابل فروش کند و حتی درخت را خشک کند و بکشد. در آلودگی های ضعیف شاخه اصلی و شاخه های فرعی ممکن است آلوده شود اما در آلودگی شدیدتر برگ ها و میوه ها نیز مورد حمله قرار می گیرند.

گیاهان میزبان این آفت عبارتند از سیب، گلابی، هلو، آلو، پرتقال اوسیج، سایر درختان میوه، درختچه ها و درختان سایه دوست. این آفت عموما بعنوان آفت ویژه درختان سیب معرفی می شود. جمعیت این حشره می تواند به سرعت توسعه یابد.

این آفت در بعضی مناطق بعنوان آفت اصلی درختان میوه هسته دار و مرکبات محسوب می شود.

فقط چند سن اول این آفت متحرک هستند و می توانند به طور طبیعی توسط باد از درختی به درخت دیگر پراکنده شوند. آنها همچنین می توانند به راحتی توسط افراد جابجا شوند. بنابراین برای جلوگیری از انتشار آفت به داخل و از طریق باغ، رعایت بهداشت باغ لازم است. مرحله خزنده Crawlers ، مرحله شیوع و هجوم آفت به میزبان های جدید یا به نقاط مختلف گیاه، درخت، بوته، میوه و یا برگ می باشد. خزنده های نر و ماده قابلیت حرکت دارند به مدت یک روز به نقاط مختلف درخت حرکت می کنند. سپس قطعات دهانی خود را وارد بافت گیاه می کنند و بعد از ۲ تا سه روز روی بدن آن ها پوشش یا سپری ترشح می شود. این حشرات در حال رشد پاها و شاخک های خود را از دست می دهند و تنها از طریق قطعات دهانی به درخت یا گیاه می چسبند.

مرحله خزنده (پوره) و مرحله بزرگسالی ماده ها، مرحله یا زمان خسارت این آفت می باشد.

حشرات ماده بعد از تشکیل سپر دیگر از جای خود تکان نمی خورند و درهمان نقطه ثابت باقی می مانند اما خزنده های نر بعد از اینکه روی بدن سپر ایجاد شد، طی دو تا سه هفته بالغ و دارای دو بال می شوند سپس از زیر سپر خارج شده و به سمت حشرات ماده برای جفت گیری می روند.

این آفت زمستان را به صورت پوره سن ۲ روی تنه و سرشاخه های درختان می گذراند. حشرات نر و ماده، نابالغ تا قبل از اولین پوست اندازی غیر قابل تشخیص می باشند. بعد از اولین پوست اندازی آنها قابل تشخیص می شوند به طوری که حشره نر کشیده و طویل و حشره ماده کروی باقی می ماند.

چرخه زندگی این آفت ۳۷ روز طول می کشد.

نشانه های آفت سن ژوزه

لکه های قرمز رنگ هاله مانند اطراف محل های تغذیه در سطح میوه باعث می شود که آنها به راحتی در مزرعه به ویژه در قسمت های سبز یا زرد میوه قابل تشخیص باشند. در موارد شدید، میوه ها به شدت بد شکل می شوند.

بافت قرمز در مواردی موجب تجمع صمغ، ترک خوردن پوسته و خارج شدن صمغ نیز می شود.

نقاط قرمز روی میوه، کاهش و یا ضعف در قدرت درخت، کوچک شدن میوه ها، بدشکل شدن میوه ها، کمرنگ شدن میوه ها و به طور کلی کاهش کیفیت میوه از نشانه های خسارت این آفت روی میوه ها به ویژه میوه سیب می باشد.

سپردارها می‌توانند شاخه‌ها و شاخه‌ چه ها را بپوشانند، اما برای دیده شدن نیاز به مشاهده دقیق دارند، زیرا به اندازه میوه قابل مشاهده نیستند. با این حال، آنها می توانند منجر به خشکی قسمت های آسیب دیده شوند و در نهایت باعث زوال درخت شوند.

خسارت:

آسیب از طریق تغذیه یا تولید عسلک نیز رخ می دهد که منجر به رشد کپک دودی روی برگ ها و میوه می شود. شپشک سپردار سن ژوزه با وارد کردن قطعات دهانی سوراخ کننده (مکنده آنها ) و بیرون کشیدن شیره نباتی، مستقیم از گیاه تغذیه می کند. این آفت ترجیح می دهد که از شاخه ها تغذیه کند، اما همچنین می تواند روی میوه ها نیز قرار گیرد و از میوه ها نیز تغذیه کند. با تغذیه آن ها از میوه ها ضایعات کوچک قرمز و سرخک مانند روی پوست میوه ایجاد می شود.

آسیب میوه فقط جنبه زیبایی دارد اما می تواند بر بازارپسندی تاثیر بگذارد. در هلو آسیب تغذیه از شاخه ها باعث کلروز برگ و شاخه و یا سرخشکیدگی می شود. اگر سطح جمعیت آفت بالا باشد، شاخه ها با این آفت پوشیده می شوند و یک سطح خاکستری ناهموار، “فلس دار” روی شاخه درخت ایجاد می شود و مرگ درخت ممکن است رخ دهد.

این آفت دو نسل مهم و خسارت زا دارد. لذا چهار مرحله سمپاشی برای مقابله با این آفت توصیه می شود.

مرحله اول سمپاشی زمستانه (دوران خواب) درخت می باشد این مرحله سمپاشی در اواسط بهمن ماه و قبل از شکوفه دهی درخت است. استفاده از روغن امولسیون شونده ۲۰ تا ۳۰ لیتر در هزار لیتر آب به تنهایی یا به همراه یک حشره کش برای این مرحله توصیه می شود.

مرحله دوم سمپاشی اواسط بهار (اوایل ریزش گلبرگ ها) است . بدان علت که اگر جمعیت افت بالا بود از شیوع و گسترش آفت جلوگیری شود.

مرحله سوم اوایل شهریور است و به منظور هدف قرار دادن خزنده ها قبل از بلوغ و جفت گیری می باشد. مبارزه در این مرحله می بایست زمانی صورت گیرد که که آفت در مرحله رشد خزنده باشد.

در موارد بسیار کم ، اوایل آبان نیز سمپاشی انجام شده است.

در گذشته از حشره کش هایی همانند دیازینون و یا دورسبان استفاده می شد که به ترتیب درسال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۲ از لیست سموم مجاز کشور خارج شده اند. امروزه در مراحل دوم، سوم و چهارم از حشره کش هایی همانند آدمیرال (۷۵۰ سی سی در هزار لیتر اب)، کونفیدور (نیم لیتر در هزار لیتر آب)، استامی پراید و همچنین تیاکلوپراید استفاده می شود.

هرس درختان نیز با حذف شاخه های آلوده نقش کنترل کنندگی دارد و کیفیت و کمیت سمپاشی را بهبود می بخشد.

reza malek

همه پست های نویسنده