- سبدخرید خالی است.
- ادامه خرید
Peach Twig Borer
ﺳﺮﺷﺎﺧﻪﺧﻮار ﻫﻠﻮ ( Anarsia lineatella) از راﺳﺘﻪ پرواﻧﻪ ﻫﺎ(Lepidoptera) و ﺧﺎﻧﻮادهGelechiidae یکی از آﻓﺎت ﻣﻬﻢ درﺧﺘﺎن ﻣﯿﻮه ﺑﺨﺼﻮص ﻫﻠﻮ ﻣﺤﺴﻮب میﺷﻮد. ﻃﺮز ﺧﺴﺎرت ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﻮده که ﻻرو داﺧﻞ ﺳﺮﺷﺎﺧﻪﻫﺎ، ﺟﻮاﻧﻪﻫﺎ و ﻣﯿﻮهﻫﺎ می شود و ﺑﺎ ﺗﻐﺬﯾﻪ در ﺳﺮﺷﺎﺧﻪﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ خشکیدگی آنﻫﺎ میﺷﻮد. اﯾﻦ آﻓﺖ دارای رژﯾﻢ دوگانه ﺧﻮاری یعنی”چوب ﺨﻮاری و ﻣﯿﻮهﺧﻮاری” اﺳﺖ، ﻟﺬا ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ آن در ﻧﻬﺎﻟﺴﺘﺎنﻫﺎ که ﻣﯿﺰﺑﺎنﻫﺎی اصلی آﻓﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ﺑﺎغ ﻫﺎی ﺑﺎرده از اﻫﻤﯿﺖ ویژه ای ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ.
ﻣﯿﺰﺑﺎنﻫﺎی اصلی آﻓﺖ، ﻫﻠﻮ، ﺷﻠﯿﻞ و ﺑﺎدام اﺳﺖ. این آفت به گیاهان دیگری ﻣﺜﻞ آﻟﻮ،گوجه، زاﻟﺰاﻟک، ازگیل و ﺧﺮﻣﻨﺪی ﻧﯿﺰﺧﺴﺎرت وارد می آورد.
اﯾﻦ آﻓﺖ درﺗﻤﺎم ﻣﻨﺎﻃﻖ کشور که درﺧﺘﺎن ﻣﯿﻮه ﻫﺴﺘﻪدار کاشته میﺷﻮد اﻧﺘﺸﺎر دارد. ﻧﻘﺎط ﻣﺮﺗﻔﻊ را ﺑﺮای زﻧﺪگی ﺑﻪ ﻧﻘﺎط پست ﺗﺮﺟﯿﺢ می دهد. از ﻧﻈﺮ وﺿﻌﯿﺖ پراکنش در ﺟﻬﺎن ﻧﯿﺰ در اکثر کشور های آسیایی، آﻓﺮﯾﻘﺎ، آﻣﺮیکای شمالی، اروپا و اﻗﯿﺎﻧﻮﺳﯿﻪ اﯾﻦ آﻓﺖ گزارش ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﺳﺮﺷﺎﺧﻪ ﺧﻮار ﻫﻠﻮ، ﺳﻪ شکل ﻣﺘﻔﺎوت ﺗﻐﺬﯾﻪای دارد. ﺷﯿﻮه اول، ﺗﻐﺬﯾﻪ از ﺟﻮاﻧﻪﻫﺎ و غنچهﻫﺎی ﺑﺎز ﺷﺪه، ﺷﯿﻮه دوم ﺗﻐﺬﯾﻪ از ﺷﺎﺧﻪﻫﺎ و ﺟﻮاﻧﻪﻫﺎﺳﺖ و ﺷﯿﻮه ﺳﻮم ﺧﺴﺎرت، ﺗﻐﺬﯾﻪ از ﻣﯿﻮه اﺳﺖ. ﺧﺴﺎرت آﻓﺖ در زﻣﺎن ﻣﯿﻮهﺧﻮاری ﻣﻬﻢ ﺗﺮ اﺳﺖ.
اﯾﻦ ﺣﺸﺮه زﻣﺴﺘﺎن را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻻرو ﺳﻦ دو در داﺧﻞ ﺟﻮاﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺮ میﺑﺮد. اﯾﻦ ﻻروﻫﺎ در اواﺧﺮ زﻣﺴﺘﺎن و ﯾﺎ اوایل ﺑﻬﺎر هنگامی که ﺷﺮاﯾﻂ ﺣﺮارتی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺷﺪ، از ﻣﺤﻞ زﻣﺴﺘﺎنی ﺧﺎرج و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﻮد را آﻏﺎز می کنند. در زﻣﺎنی که ﺟﻮاﻧﻪﻫﺎ کاﻣﻼ ً ﻣﺘﻮرم ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﻻروﻫﺎ وارد غنچه ﻫﺎ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺗﻐﺬﯾﻪ می پردازﻧﺪ.
ﻻروﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ً در زﻣﺎن ورود ﺑﻪ غنچه ها، ﻓﻀﻮﻻت ﺧﻮد را در دﻫﺎﻧﻪ ﺳﻮراخ ورودی ﻗﺮار داده که ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻼﻣﺖ ﺧﺴﺎرت آﻓﺖ ﻣﺸﺎﻫﺪه می ﺷﻮد.
در پایان رﯾﺰش گلبرگﻫﺎ، ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﺷﺎﺧﻪﻫﺎی ﺟﻮان ﺷﺮوع میﺷﻮد. ﻻروﻫﺎ ﺳﺮﺷﺎﺧﻪﻫﺎی ﻧﺮم و ﻟﻄﯿﻒ را ﻣﻌﻤﻮﻻ ً از ﻧﺰدیکی ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل آﺧﺮﯾﻦ دﻣﺒﺮگ ﺳﻮراخ کرده و ﺑﻪ درون آن ﻧﻔﻮذ میﻧﻤﺎﯾﻨﺪ. ﺗﻐﺬﯾﻪ ﻻرو در داﺧﻞ ﺳﺮﺷﺎﺧﻪ از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ پاﺋﯿﻦ اداﻣﻪ دارد و هنگامی که ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎی ﺳﺨﺖ و خشبی ﺑﺮﺳﺪ، آﻧﺮا ﺗﺮک کرده و ﺳﺮﺷﺎﺧﻪ دیگری را در ﻫﻤﺎن ﻧﺰدیکی ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار می دﻫﺪ. ﺳﺮﺷﺎﺧﻪﻫﺎی ﺧﺴﺎرت دﯾﺪه پژﻣﺮده ﺷﺪه، ﺑﻪ ﺳﻤﺖ پاﯾﯿﻦ ﺧﻢﺷﺪه و خشک میﺷﻮﻧﺪ.
ﻫﺮ ﻻرو در مرحله اول خسارت خود ۶-۴ ﻋﺪد غنچه و گل را ﺑﺎ ﺗﻐﺬﯾﻪ از ﻗﺴﻤﺖﻫﺎی زایشی آﻧﻬﺎ ﺗﺨﺮﯾﺐ میﻧﻤﺎﯾﺪ.
ﺧﺴﺎرت آﻓﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎ ﺗﺎ اوایل ﺧﺮداد اداﻣﻪ دارد. ﻻرو سپس ﺳﺮﺷﺎﺧﻪﻫﺎ را ﺗﺮک کرده و ﻣﯿﻮه ﻫﺎی ﻧﺎرس را ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار می دهد و ﺑﺎﻋﺚ رﯾﺰش ﻣﯿﻮهﻫﺎی آﻟﻮده میﺷﻮد.
ﻻروﻫﺎ پس از رﺳﯿﺪن ﺑﻪ رﺷﺪ کاﻣﻞ در داﺧﻞ ﻣﯿﻮه، از آن ﺧﺎرج ﺷﺪه و در شکاف کلوخه ﻫﺎی ﺳﻄﺢ ﺧﺎک، ﺑﺮگﻫﺎی پوﺳﯿﺪه و ﻻﺑﻪﻻی ﻋﻠﻒﻫﺎی ﻫﺮز زﯾﺮ درﺧﺘﺎن و داﺧﻞ پیله ﺑﺴﯿﺎر ﻇﺮﯾﻒ و ﻧﺎﻗﺺ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﺷﻔﯿﺮه میﺷﻮﻧد. ﺗﺨﻢ ﺣﺸﺮه ﺑﯿﻀﻮی ﺑﺎﻃﻮل۰.۴ و ﻋﺮض ۰.۲ میلیﻣﺘﺮ اﺳﺖ.تخم ها در اﺑﺘﺪا ﺳﻔﯿﺪ، زرد و ﻗﺒﻞ از ﺗﻔﺮﯾﺦ ﺑﻪ رنگ ﻧﺎرنجی در می آﯾﻨﺪ. ﺗﻌﺪاد ﺗﺨﻢ ﻫﺎی پرواﻧﻪﻫﺎی ﻣﺎده ﺣﺪود ۶۰ ﻋﺪد میﺑﺎﺷﺪ که ﺑﻪ ﺻﻮرت تک تک و ﺑﻪ ﻧﺪرت در دﺳﺘﻪﻫﺎی چندتایی گذاﺷﺘﻪ میﺷﻮد. ﻣﺤﻞ ﺗﺨﻢرﯾﺰی، ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ و وﺿﻊ درﺧﺘﺎن ﺗﻐﯿﯿﺮ می کند و ممکن اﺳﺖ روی ﻣﯿﻮه و ﯾﺎ ﺳﺮﺷﺎﺧﻪﻫﺎی در ﺣﺎل رﺷﺪ گذاﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ.
ﻻرو ﺟﻮان ﺑﻌﺪ از ﺧﺮوج از ﺗﺨﻢ، زرد ﻣﺘﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﻗﻬﻮه ای ﺑﻮده و ۰.۵ میلیمتر ﻃﻮل دارد و ﺑﺪن آن از ﻣﻮ پوﺷﯿﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻃﻮل ﻻرو کامل ۱۰ میلیمتر ﺑﻮده و رنگ آن قهوه ای ﻣﺘﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﻗﺮﻣﺰ اﺳﺖ. رنگ ﻗﺮﻣﺰ و ﻧﻮارﻫﺎی ﻋﺮضی روﺷﻦ، از ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻬﻢ ﻇﺎﻫﺮی ﻻرو اﺳﺖ.
ﻃﻮل ﺷﻔﯿﺮه ۶ میلیمتر، ﺑﻪ رنگ ﻗﻬﻮه ای و دراﻧﺘﻬﺎی ﺑﺪن دارای یکدﺳﺘﻪ ﻣﻮ میﺑﺎﺷﺪ که ﺑﺎ آن ﺧﻮد را ﺑﻪ پیله اﺑﺮیشمی می چسباند. اﯾﻦ پیلهﻫﺎ محکم ﺑﻪ پوﺳﺖ ﺗﻨﻪ و ﺷﺎﺧﻪ درﺧﺘﺎن چسبیده و ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﺷﺎﺧﻪﻫﺎی ﻓﺮعی ﺑﻪ ﺗﻨﻪ و ﺷﺎﺧﻪ اصلی دﯾﺪه می شوند. پیله ﻫﺎ در زﯾﺮ ﻣﺤﻔﻈﻪ ﻟﻮﻟﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ که ازﺑﻬﻢ چسبیدن ﻓﻀﻮﻻت ﻗﻄﻌﺎت گیاهی ﺗﺎرﻫﺎی ﻣﺨﺼﻮص که ﻻروﻫﺎ می تنند ﺑﻪ وﺟﻮد می آید، ﻣﺸﺎﻫﺪه می شود.
ﺣﺸﺮه کامل، ﺷﺐ پره های اﺳﺖ که ﻋﺮض ﺑﺎلﻫﺎی ﺑﺎز۱۶-۱۴ میلیمتر و ﻃﻮل آن ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ۸ میلیمتر اﺳﺖ. ﺑﺎلﻫﺎی ﺟﻠﻮیی، شکلی ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ً مستطیلی ﺑﻮده، دارای زﻣﯿﻨﻪای ﺗﯿﺮه که لکهﻫﺎی ﺳﯿﺎه وﻧﻘﻮش ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ ﺗﯿﺮه و روﺷﻦ و ﻧﻮارﻫﺎیی روی آن وﺟﻮد دارد. در ﺣﺎﺷﯿﻪ ﺑﯿﺮونی اﯾﻦ ﺑﺎلﻫﺎ ریشک ﻫﺎی ﺑﻠﻨﺪی دﯾﺪه میﺷﻮد.
این حشره سه نسل در سال دارد.
نسل اول (خسارت به جوانه های گل و گل ها): لارو ها به صورت نیمه رشد یافته در زیر پوستک های تنه درختان زمستانگذرانی می کنند و با شروع فصل بهار و باز شدن گل ها به سمت جوانه های گل حرکت می کنند و در آن ها سوراخ هایی ایجاد می کنند. جوانه های آسیب دیده معمولا ضعیف می شوند و می میرند. این لارو ها در همان روی درختان تبدیل به شفیره می شوند و در اوایل اردیبهشت به صورت پروانه نسل اول ظاهر می شوند.
نسل دوم (خسارت به سرشاخه های جوان و میوه های کوچک): پروانه های ظاهر شده روی شاخه ها، برگ های کوچک و میوه های در حال رشد تخم می گذارند. لارو ها نسل دوم در هنگام رشد سرشاخه های جدید ظاهر و ابتدا وارد سرشاخه های جوان می شوند و از بافت داخل شاخه تغذیه می کنند (سرشاخه ها خشک می شوند و برگ های آسیب دیده از آن آویزان می شوند) و بعد از مدت کوتاهی پس از شروع سخت شدن سرشاخه ها به سمت میوه ها حرکت می کنند. این لارو ها پس از رشد کامل، روی تنه و شاخه های بزرگتر شفیره می شوند و پس از مدتی پروانه های نسل دوم ظاهر می شوند.
نسل سوم (خسارت به میوه ها): پروانه هایی که از نسل دوم بیرون می آیند روی میوه ها تخم می گذارند. لارو ها در این زمان تغذیه خود را به میوه محدود می کنند و باعث آسیب بیشتر محصول می شوند. (زردآلو که زودتر از هلو میوه می دهد، در نسل اول آسیب بیشتری می بیند.) پس از رشد کامل لارو ها، پروانه های نسل سوم بوجود می آید. آن ها لاروهای زمستان گذران را تولید می کند که هیچ آسیب قابل توجهی در اثر آن ایجاد نمی شود.
روش های مقابله با کرم سرشاخه خوار
جمع آوری میوه های آلوده ریخته شده روی زمین و معدوم کردن آن ها در فصل زمستان و حتی در نسل دوم و سوم این آفت در فصل بهار و تابستان
هرس بهاره و تابستانه سرشاخه های خشک و آسیب دیده نسل دوم این آفت. همچنین هرس زمستانه در جهت کنترل لارو های زمستانگذران و به منظور افزایش کیفیت و کیمیت میوه درختان هلو و شلیل
کنترل شیمیایی:
برای مقابله با آفت کرم سرشاخه خوار هلو چندنوبت سمپاشی در نهالستان ها و باغ های هلو، شلیل و بادام که میزبان اصلی این آفت هستند توصیه می شود.
در ﻧﻬﺎﻟﺴﺘﺎنﻫﺎ: در ﺳﺎل اول که تازه هسته گیاه کشت شده است، ﻧﯿﺎزی ﺑﻪ کنترل آﻓﺖ وﺟﻮد ﻧﺪارد زﯾﺮا
پس از پیوند، ﻧﻬﺎل ﺳﺮﺑﺮداری ﺷﺪه و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎی آﻟﻮده ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﯿﺰیکی ﺣﺬف ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. در ﺳﺎل دوم که پیوندک ﺷﺮوع ﺑﻪ رﺷﺪ می کند، ﻫﺮ گوﻧﻪ ﺧﺴﺎرت آﻓﺖ ﺑﻪ ﺟﻮاﻧﻪ اﻧﺘﻬﺎیی، ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺎرویی ﺷﺪن نهال ﺷﺪه که ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺪم ﺑﺎزارپسندی اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ ﻧﻬﺎلﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. لذا می باید با نسل اول و دوم این آفت به خوبی مقابله شود.
در باغ ها: سمپاشی ها طی چند مرحله و در زمان های مشخص انجام می شود.
مرحله اول: سمپاشی درختان در اواسط زمستان ( حدود دهم تا بیستم ماه بهمن در مازندران) بسته به آب و هوای منطقه به منظور از بین بردن لارو های زمستانگذران
مرحله دوم: سمپاشی علیه نسل اول این آفت در مرحله تورم و صورتی شدن غنچه ها قبل از باز شدن گل ها ( مصادف با اواخر اسفند در مازندران)
مرحله سوم: سمپاشی علیه نسل دوم این آفت بعد تلقیح و پس از ریزش گلبرگها به منظور جلوگیری از آسیب به سرشاخه ها و میوه ها (مصادف با اواخر فروردین در مازندران)
مرحله چهارم: سمپاشی علیه لارو های تازه تفریخ شده نسل سوم به منظور جلوگیری از خسارت به میوه ها (مصادف با اواخر اردیبهشت تا اوایل خرداد در مازندران)
مرحله اول و مرحله سوم سمپاشی درختان هلو و شلیل بسیار مهم است ولی در شرایط حضور و طغیان آفت کرم سرشاخه خوار، توصیه می شود هر چهار مرحله سمپاشی انجام شود.
با استفاده از تله های فرمونی می توان به حضور پروانه نر این آفت در هر نسل پی برد. با پدیدار شدن این حشره ۴ تا ۱۸ روز بعد، تخم ریزی یا تفریخ تخم ها اتفاق می افتد که زمان مناسبی برای سمپاشی می باشد.
در مرحله اول سمپاشی در زمستان، از روغن ولک (امولسیون شونده) به میزان ۲۰ لیتر در هزار لیتر آب به همراه حشره کش تماسی (حشره کش های دیازینون و یا دورسبان هر دو از رده سموم مجاز کشور خارج شده اند) همانند مالاتیون به میزان ۱ تا ۲ لیتر در هزار لیتر استفاده می شود. در این زمان استفاده از روغن ولک ۳۰ تا ۳۵ در هزار لیتر آب نیز به تنهایی توصیه میشود و کارایی بسیار خوبی دارد.
در سمپاشی مراحل دوم، سوم و چهارم از حشره کش ها به تنهایی (بدون روغن ولک) استفاده می شود. (حشره کش های خوب و کارامد برای مقابله با این آفت دیازینون و یا دورسبان بوده اند که هر دو از لیست سموم مجاز کشور خارج شده اند و واردات و تولید آن ها متوقف شده است). امروزه و به صورت تجربی بیشتر از حشره کش های سایپرمترین (به میزان یک لیتر در هزار لیتر آب) و یا مالاتیون (دو لیتر در هزار لیتر آب) استفاده می شود که کارایی به نسبت خوبی نیز دارند.
پودر کائولین نیز برای مقابله با این آفت کاربرد دارد. پودر کائولین ممکن است به جلوگیری از تغذیه لاروها و تخم گذاری بزرگسالان کمک کند.
