کپک (پوسیدگی) سبز میوه مرکبات

green mold

Green mold

عامل بیماری کپک سبز میوه مرکبات قارچ Penicilium digitatum  می باشد. کپک سبز عامل اصلی و فراگیرترین بیماری پس از برداشت میوه مرکبات می باشد. خسارت این بیماری در شمال کشور ایران ۱۰-۱۵ درصد و در جنوب ۲-۵ درصد تخمین زده شده است. عامل قارچی کپک سبز از رده آسکومیست ها و از جنس میسیلوم می باشد.

این قارچ از طریق زخم ها در انواع مختلف میوه مرکبات وارد می شود. زخم هایی به اندازه چند غده روغنی در پوست میوه، برای ایجاد این آلودگی کافی است.

محل آلودگی در ابتدا بصورت لکه های آبکی و نرم می باشد و سپس میسلیوم های  سفید رنگ قارچ عامل بیماری، در سطح لکه ها ظاهر می شود. بعد از بزرگ شدن اسپور های قارچ (زمانی که قطر لکه ها به حدود ۲.۵ سانتیمتر رسید) رنگ سبز زیتونی در مرکز آن تشکیل می شود. در این بیماری نواری سفید رنگ اطراف و پیرامون کپک سبز را فرا می گیرد. پوست میوه در پیرامون نوار سفید، آبگز و لهیده می شود و پس از مدتی پوسیدگی تمام سطوح میوه را فرا می گیرد. از علائم بیماری ناشی از کپک های آبی و سبز که در خیلی از موارد مشابه می باشند، می توان به ایجاد لایه آبکی و نرم روی پوست میوه اشاره کرد . در مرکز ناحیه آسیب دیده اسپور های رنگی تشکیل شده است که نوار سفیدی آن را احاطه می کند. این نوار در فساد ناشی از کپک سبز پهن  بوده در حالی که در مورد کپک آبی باریک تر می باشد، بطوری که پهنای آن از ۲ میلیمتر تجاوز نمی کند.

نکته دیگر آنکه میوه آلوده به کپک سبز قادر به آلوده کردن میوه های مجاور نمی باشد. جز در مواردی که میوه های مجاور صدمه دیده باشند. در حالی که میوه آلوده به کپک آبی قادر است، میوه های سالم در نزدیکی خود را آلوده نماید.
میوه های پوسیده کانون انتشار بیماری می باشند و اگر در جریان هوا قرار گیرند جابجا می شوند و میلیون ها اسپور قارچ در فضای اطراف پراکنده می شود.

بعد ازفصل پاییز و زمستان  و با شروع فصل گرما، قارچ ها در خاک باقی می مانند  و در دمای مناسب پاییز و زمستان سال آینده دوباره  جوانه می زنند و تولید اسپور می کنند. این اسپور ها به راحتی با باد منتقل می شوند و روی میوه ها  می نشینند و در صورت وجود زخم روی پوست میوه، به داخل آن نفوذ می کنند.

این کپک یا پوسیدگی قارچی در درجه حرارت نزدیک به ۲۴ درجه سانتیگراد با سرعت زیاد رشد و تکثیر می یابد . در درجه حرارت های بالای ۳۰ درجه سانتیگراد و زیر ۱۰ درجه سانتیگراد به کندی رشد می کند. کپک سبز حتی در دماهای پایین نزدیک به صفر هم فعالیت دارد.

پوسیدگی میوه در ۱ درجه سانتیگراد کاملا متوقف می شود. کپک سبز عموما در جعبه بسته بندی پخش نمی شود. میوه ها آلوده اگر جابجا یا تکان داده شوند یا در معرض جریان هوا قرار بگیرند، اسپور های آن به آسانی پخش می شوند.

ضدعفونی  میوه ها با قارچ کش های شیمیایی و انبار داری میوه 

هنگام برداشت محصول از هر عملی که موجب آسیب به پوست میوه یا ایجاد زخم در آن شود باید اجتناب شود، در این مورد توصیه می‌شود میوه‌ها با قیچی چیده، به آرامی حمل و با دقت در جعبه قرار داده شود.

التیام دهی زخم های روی پوست میوه مرکبات در دما و رطوبت مناسب از گسترش قارچ های بیماری زا ممانعت به عمل می آورد و یا به تاخیر می اندازد.

برای ضدعفونی میوه های مرکبات علیه بیماری کپک سبز می توان از قارچکش های گروه بنزیمیدازول (بنومیل، رورال تی اس، کاربندازیم و تیابندازول) استفاده نمود. این قارچکش ها علاوه بر کپک سبز برای مقابله و یا پیشگیری علیه  کپک آبی و کپک ریش ریشی نیز کارا و موثر می باشند. قارچکش فن پروپی مورف نیز بیماری کپک سبزمیوه، کپک آبی میوه و پوسیدگی ترش میوه را به خوبی کنترل می کند.

قارچکش ایمازالیل  یک قارچکش سیستمیک از گروه ایمیدازول هاست که برای مقابله و کنترل کپک های سبز و آبی به میزان یک در هزار لیتر آب با دمای ۴۵ درجه سانتیگراد بسیار  موثر می باشد.

قارچکش بنومیل یکی از ترکیباتی است که در گذشته برای کنترل این بیماری قارچی استفاده می شد. ولی حدودا از سال ۱۳۹۶ این قارچکش از لیست سموم مجاز مورد استفاده برای گیاهان  خارج و استفاده از آن بسیار محدود شده است (با غلظت ۱-۲  در هزار لیتر آب).

استفاده از قارچکش تیابندازول (تکتو) طی سال های اخیر رایج شده است و کاربرد خوبی هم دارد ( با غلظت ۱-۲ در هزار لیتر آب).

استفاده  از قارچکش  ایپریدیون کاربندازیم ( رورال تی اس) با غلظت ۱.۵- ۲ در هزار لیتر آب نیز کارایی خوبی دارد.

میوه ها با هر  قارچکشی که ضدعفونی شوند، حداقل تا ۲۵ روز نبایستی به بازار عرضه شوند.

قبل از ضدعفونی میوه ها با قارچکش بهتر است میوه ها  با آب خالص شسته شوند تا خاک وآلودگی اولیه روی میوه ها پاک شود و کارایی محلول قارچکش بالاتر برود.

محلول قارچکش بایستی با آب کاملا مخلوط شود و مرتب هم زده شود تا غلظت آن در سرتاسر محلول یکنواخت باشد.

میوه ها می بایست به مدت یک تا دو دقیقه در محلول قارچکش غوطه ور باشند اما  درعمل باغداران تنها به چند ثانیه (قرار دادن سبد در محلول قارچکش و خارج کردن آن بعد از چند ثانیه) بسنده می کند.

از کف کردن محلول آب و قارچکش بایست اجتناب شود.

برای تاثیر بهتر قارچکش می باید در حداقل زمان ممکن پس از برداشت میوه ها از درخت، آن ها را ضدعفونی کرد. این زمان نباید از ۲۴ ساعت بیشتر شود چون پس از ۲۴ ساعت عوامل بیماری زای قارچی، اغلب به مرحله ای از نفوذ در میوه می رسند که تاثیر قارچکش را بسیار کاهش می دهد.

منابع:

www.agrilib.areeo.ac.ir

www.nargil.ir

www.apps.lucidcentral.org

پاسخ دهید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای الزامی هستند.