پسیل گلابی
Pear psylla (Foerster)
Cocopsylla pyricola
این حشره در مراحل جوانی با تولید عسلک خود را پوشانده و از خود محافظت می کند.
تخم های این حشره به رنگ زرد مایل به نارنجی کشیده و نوک دار می باشد.
این شکل تخم، چسبیدن تخم ها در بافت ها از ناحیه نوک میسر می کند. شکل تخم ها شبیه دانه برنج است که به میزبان توسط یک زائده نوک تیز یا نخ مانند انتهایی متصل می شود. تخم ها در ابتدا سفید خامه ای رنگ هستند ولی به مرور به رنگ زرد تا نارنجی تبدیل می شوند که نشان می دهد تخم به مراحل تفریخ نزدیک شده است.
پسل در دوره پورگی و حشره کامل مقدار زیادی شیره را مکیده و پس از جذب مواد مورد نیاز، بقیه را با تغییرات به صورت مایع چسبناک دفع می کند (به نظر می رسد در بین سایر آفات، آفت پسیل بیشترین مایع چسبناک را از آوند ها می مکد و دفع می نماید). از این رو سطح برگ به شدت به این مایع چسبناک آغشته می شود و موجب بسته شدن روزنه برگ می شود. در نتیجه عمل تهویه و تنفس برگ مختل و متوقف می شود.
در اثر اختلالات در فتوسنتز و تنفس، تشکیل جوانه های برگ و گل روی شاخه متوقف می شود و یا جوانه های گل و میوه روی درخت تشکیل نمی شود و میوه های همان سال نیز ریز و بدشکل می شوند.
خسارت این آفت پیش از گلدهی تا زمان رسیدن میوه ممکن است ایجاد شود اما در زمان گلدهی و اوایل تشکیل میوه به مراتب بیشتر است.
ارقام گلابی در مقابله با این آفت، حساسیت و یا مقاومت متفاوتی را نشان می دهند.
پسیل گلابی طالب آب و هوای گرم و خشک است. در نواحی مرطوب با رطوبت نسبی بالا میزان این آفت کم می باشد ( در مازندران این آفت حضور دارد ولی خیلی فعال و شایع نمی باشد).
توصیه می شود در صورت زیاد بودن ترشحات، قبل از سمپاشی درخت با آب شستشو شود.
آفت پسیل در مرحله شفیره و حشره کامل خسارت زا است.
تغذیه شفیره ها است که حجم بالایی از شیره ایجاد می نماید و درخت را چسبناک می کند و قارچ سیاه ایجاد می نماید.
درختانی شوک پسیل دارند، مقاومت کمتری به سرمای زمستانه دارند و میوه سال آینده آن ها نیز کمتر خواهد بود.
مرحله شفیره ۵ بخش یا سن (instar) دارد که هرکدام مشخص است وبه یک مرحله ختم می شود.
سن اول به رنگ زرد کرم رنگ و طویل و به صورت بیضی شکل و در حدود و اندازه تخم پسیل می باشد.
شفیره ها در سن های اولیه (سن یک، سن دو و سن سه) کمی و جزئی حرکت می کنند.
شفیره ها در سن چهار و سن پنج به آسانی حرکت می کنند و راه می روند.
از لحاظ زمانی هر مرحله بیش از مدت مرحله قبلی طول خواهد کشید.
در سن چهارم شفیره ها به رنگ زرد تا سبز روشن تغییر رنگ می دهند.
در سن پنجم شفیره ها سبز تیره تا قهوه ای سوخته می شوند.
سن سوم، چهارم و پنجم بال های پشتی کم کم بزرگ می شوند.
در تمام مراحل شفیره، دو چشم قرمز مشهود است.
حشرات کامل دو شکل یا دو فرم دارند: فرم زمستانه و فرم تابستانه
فرم زمستانه (Winter form) اندازه حشرات در حدود ۲.۵ میلیمتر می باشد. بال ها به رنگ سیاه می باشند که در بخش انتهایی و حاشیه داخلی حالت دوده ای دارند. وجود بال های سیاه مشخصه پسل گلابی، از سایر پسیل ها است.
پسیل گلابی زمستانه در اواخر تابستان ظاهر می شود و روی درخت ها زمستانگذرانی می کند. در مواقعی از درخت ها دور می شود و اواخر زمستان بر می گردد و در محل جوانه ها تخم گذاری می کند.
پسیل زمستانه در اواخر تابستان تا اوایل بهار (اوایل اردیبهشت)حضور دارند و بعد از آن از بین می روند و در آخرین نسل دوباره بوجود می آیند.
حشرات کامل فرم زمستانه با سرد شدن هوا در زمستان، در محل جوانه ها حالت تولید مثلی خود را متوقف و زمستانگذرانی می کنند. با گرم شدن هوا و باز شدن جوانه ها این حشرات شروع به جفت گیری می نمایند و روی رگبرگ های اصلی، دمبرگ و ساقه ها و یا کاسبرگ شکوفه ها تخم ریزی می کنند.
حشرات کامل معمولا تا زمان ریزش گلبرگ ها تخم ریزی می کنند. این مدت طولانی و زمان های متفاوت در تخم ریزی، موجب زمان های متفاوت در تفریخ تخم ها و طولانی شدن حضور شفیره ها تا انتهای تفریخ آخرین تخم می شود.
فرم تابستانه (Summer form) اندازه حشرات در این فرم در حدود ۲ میلیمتر می باشد. بال هایی روشن و شفاف با رگه های کرم رنگ دارند.
حشرات فرم تابستانه عموما روی جوانه ها تخم ریزی می کنند و شفیره ها از برگ و ساقه جوانه های حساس تغذیه می کنند . برخی شفیره های نسل اول از کاسبرگ ها و کاسه گل انتهای میوه تغذیه می کنند.
۲ تا ۳ نسل از حشرات کامل فرم تابستانه، از نسل فرم زمستانه در پاییز بوجود می آید.
پسیل های تابستانه با بال های روشن و شفاف از اواخر بهار تا اواخر تابستان حضور دارند و دو تا سه مرحله تخم گذاری می کنند و تولید تخم، شفیره و حشره کامل می نمایند.
بال های هر دو فرم مانند یک سقف شیب دار، بیشتر و یا تمام ناحیه شکمی را پوشش می دهد.
در هر دو حالت شفیره و حشره کامل پسیل ها از میزبان خود با بخش و یا اندام مکنده تغذیه می کنند.
پسیل گلابی در مرحله شفیره عسلکی که تولید می کند بصورت قطره در نزدیکی و یا روی خود آن ها (شفیره ها ) را نیز می پوشاند.
شفیره ها در مرحله سن پنجم به پوست سخت Hard shell معروف اند، پوشش سخت روی بدن آن ها تشکیل و قرار می گیرد و تولید عسلک را متوقف می کنند.
حشرات کامل نیز تولید عسلک می کنند ولی قطرات عسلک را با یک موم می پوشانند تا اینکه از چسبیدن عسلک ها به بال های آن ها جلوگیری شود.
این آفت در مرحله شفیره و حشره کامل از میزبان تغذیه می کند و خسارت ایجاد می نماید.
عسلک تولید شده توسط شفیره ها بصورت قطره یا جریانی از مایع چسبناکی می شود که روی میوه ها می افتد و در ادامه یک لایه چسبناک و یا زنگار (تیره رنگ) ایجاد می کند که این مورد موجب کاهش رشد و موجب کاهش بازار پسندی میوه می شود.
حجم بالای پسیل می تواند میوه بستن در سال آینده را کاهش دهد.که به شوک پسیل (Psylla shock) معروف است.
شوک پسیل توسط تزریق بزاق سمی در درختانی که توسط شفیره ها تغذیه می شوند بوجود می آیند.
وقتی پسیل به خوبی کنترل شود، شوک پسیل نمی تواند اتفاق بیفتد.
پسیل ها نیز می توانند بیماری های قارچی را توسط بزاق خود منتقل کنند.
بیماری ها به صفحات غربالی در آوند آبکش صدمه می زند و مانع از انتقال مواد غذایی به بخش پایینی و ریشه های درخت می شود، در نتیجه ریشه ها بعلت گرسنگی می میرند.
پسیل گلابی، آفت ویژه گلابی و به می باشد.
پسیل گلابی ۳ تا ۴ نسل در سال دارد.
درختان ممکن است سریعا یا توسط ضعف تدریجی بمیرند.
درختانی که کم کم دچار زوال می شوند، میزان حجم پسیل آن ها نیز پایین است.
ارقام مختلف پایه در مقاومت به این آفت مقاومت متفاوتی داردند.
ارقام Pyrus pyrifolia و Pyrus ussuriiensiss مقاومت کمی نسبت به این آفت دارند (ارقام حساس).
رقم Pyrus communis جز ارقام نیمه مقاوم به این آفت می باشد.
از صیاد های طبیعی و بیولوژیک این آفت می توان به نوعی سوسک پسیل خوار (anthocorid bugs) و نوعی کفش دوزک (lady bird beetle) را نام برد که از تخم و شفیره این آفت تغذیه می کنند.
شستشو درخت از بالا ممکن است عسلک درخت را بشوید و آلودگی میوه را کم کند ولی این کار خود می تواند احتمال بیماری را افزایش دهد. چون اولویت حفظ درخت است حتما توصیه به آن می شود.
بهترین زمان سمپاشی در زمستان و برای از بین بردن پسیل زمستانه می باشد.
سه مرحله سمپاشی برای مقابله با این آفت توصیه می شود.
- سمپاشی زمستانه اواخر بهمن
- سمپاشی قبل از باز شدن شکوفه ها
- سمپاشی بعد از ریزش گلبرگ ها
سمپاشی زمستانه با روغن امولسیون شونده ۲۰ تا ۳۰ در هزار لیتر آب و به همراه آن حشره کش هایی از خانواده ارگانوفسفره (دیازینون- دورسبان- اتیون- مالاتیون) و یا از خانواده پیرتروئید ها(بویژه پرمترین) بسیار موثر است.
سمپاشی زمستانه ۶ هفته قبل از باز شدن شکوفه ها بسیار موثر است و از زمستان گذرانی پسیل زمستانه جلوگیری می کند.
زمانی که دمای روزانه هوا به بیش از ۷ درجه سانتیگراد برسد سمپاشی زمستانه موثر تر است.
سمپاشی قبل از شکوفه دهی با حشره کش های پرمترین (به میزان یک لیتر در هزار آب) و یا آدمیرال (به میزان ۷۵۰ سی سی در هزرالیتر اب) مناسب می باشد.
سمپاشی بعد از ریزش گلبرگ ها خیلی مهم است چون جمعیت پسیل ها را سرتاسر مرحله رشدی پایین نگه می دارد (تخم های این آفت بیشتر در زیر برگ ها، اطراف جوانه ها و زیر کاسبرگ ها وجود دارند. شفیره ها بیشتر در رو و زیر برگ ها دیده می شود).
معمولا از حشره کش های سیستمیک استامی پراید (به میزان نیم کیلوگرم در هزار لیتر آب) و یا کونفیدور (به میزان نیم لیتر در هزار لیتر آب) و یا حشره کش هرمونی آدمیرال (به میزان ۷۵۰ سی سی در هزار لیتر اب) استفاده می شود.
استفاده از کنه کش آبامکتین اگر به همراه یک حشره کش سیستمیک که در بالا نام برده شد برای پسیل هایی که تازه تفریخ شده اند استفاده شود بسیار مفید می باشد.
پسیل ها به حشره کش های پیرتروئیدی زود مقاومت نشان می دهند.
سمپاشی زمانی موثرتر است که شفیره ها در ۳ نسل اول باشند. چون در اواخر سن ۴ و سن ۵ یک لایه سخت روی شفیره ها را می پوشاند و موجب مقاومت آن ها می شود.
پسیل ها از برگ تغذیه می کنند و یک ماده سمی را نیز به برگ درخت تزریق می کنند که موجب می شود تیغه برگ سیاه رنگ شود یا زرد شده و گاهی اوقات ریزش کند.
خیلی مفید بود.
سلام. خواهش می کنم. خیلی ممنون کامنت گذاشتین. کامنت شما هم برای بنده خیلی مفید بود
سلام
خدا قوت
مطالب عالی و کاربردی می باشد
البته من تجربه شستشوی درخت با آب و صابون رو داشتم و تاثیرش خیلی خوب بود.
سلام. خواهش میکنم. خوشحالم که مطالب سایت براتون مفید بوده. مرسی از اینکه نظر خودتون رو درج کردین.
سلام
مطالب عالی و کاربردی می باشد
البته من تجربه شستشوی درخت با آب و صابون رو داشتم و تاثیرش خیلی خوب بود.
خواهش میکنم. نظر لطف شماست