Lunar rhythms influence the growth of plants
زمین طی ۲۴ ساعت یک دور کامل حول یک محور می چرخد و هر موقعیت روی آن بطور متناوب در مقابل و یا دور از نور خورشد به شکل روز یا شب قرار می گیرد.
متابولیسم فیزیولوژی و رفتار اکثر موجودات زنده در شب و روز عمیقا تغییر می کند . این نوسانات بیولوژیکی بعنوان ریتم روزانه مشهود است.
گیاهان نیز مانند حیوانات ساعت بدنی دارند (ریتم شبانه روزی).این ساعت بیولوژیک این توانایی را به گیاه می دهد تا در مواقعی که نور وجود ندارد زمان را اندازه بگیرد.
برای مثال گیاهان به سادگی به نور واکنش نشان نمی دهند زیرا بطور بیولوژیکی می دانند چه زمانی نور می آید و چگونه باید با آن مطابقت کنند.
گیاهان از طریق فتوسنتز تولید قند می کنند و قند در ایجاد ریتم شبانه روزی نقش دارد.
بدن انسان ساعت بیولوژیک دارد و ساعت بیولوژیکی بدن یا ریتم شبانه روزی، عامل خواباندن افراد در شب می شود . همچنین موجب تغییرات مهمی در رفتار بدن انسان می شود. گیاهان نیز در هر مرحله از روز دچار تحولات فیزیولوژیکی می شوند . رفتار گیاهان بسیار تحت تاثیر شدید نور خورشید است.
معمولا ثابت شده است که چرخش ماه و ریتم های قمری روی رشد گیاه تاثیر می گذارد.
از تقویم قمری (حالات مختلف ماه) برای کاشت، نشا، هرس و برداشت گیاهان استفاده می شود. چرخش ماه و محل قرار گرفتن آن بین زمین و خورشید روی الگوی جزر و مد تاثیر می گذارد لذا می تواتند روی موجودات زنده نیز تاثیر بگذارد.
نور ماه Moon light و قابلیت مغناطیسی ماه Magnetic field بر رشد گیاهان موثر می باشد.
در هر ۳۰ روز تمامی حالات کره ماه را مشاهده خواهید نمود از ماه پنهان، هلال اول، ماه کامل و هلال دوم.
هرکدام از مراحل فوق تقریبا یک هفته طول می کشد روزهای ابری (یا همان شب های ابری) ما را از دیدن ماه محروم می کند ولی ماه در حالت خاص خود وجود دارد.
نیروی ماه (گرانش ماه) بر اقیانوس ها و رودخانه ها تاثیر می گذارد. ماه موجب ایجاد کشش روی اقیانوس ها می شود و جزر و مد ایجاد می کند. در هنگام ماه نو و ماه کامل بیشترین جزر و مد بوجود می آید و در هنگام هلال اول و هلال دوم ماه خفیف ترین جزر و مد مشاهده می شود. همچنین این نیروی گرانش ماه، روی حجم کم مایعات درون گیاه نیز می تواند موثر باشد (مواد معدنی و شیره پرورده درون آوند ها).
آمده است در زمان طلوع ماه زمانی که ماه در مرحله شروع پدیدار شدن است ( هفت روز اول تا پیش از هلال اول) بذر ها کاشته شود و گیاهان نشا شوند و آبیاری انجام شود. در این زمان گیاهان به مراتب راحت تر و بیشتر نسبت به غروب ماه (هفت روز پایانی چرخش ماه تا پیش از ماه پنهان یا ماه نو ) آب را از خاک جذب می کنند.
درنظر داشتن تقویم قمری در عملیات کشاورزی اولین چیزی است که کشاورز خبره یا پیشرو می آموزد تا قدرت گیاه را افزایش دهد. البته این موضوع در سال ها یا قرن های گذشته خیلی بیشتر از امروز مطرح بوده است ولی می بایست در نظر داشت که تاثیر نیروی گرانش ماه روی گیاهان، از قدیم وجود داشته است و در حال و آینده نیز وجود خواهد داشت.
تاثیر گرانش ماه روی جریان مایع در خاک و گیاه بررسی شده است. نیروی گرانش ماه روی جزر و مد ها و عمق آب سفره های آب زیرزمینی موثر می باشد. شیره گیاهی نیز به این اصول گرانش همانند جزر و مد اقیانوس ها پاسخ می دهد.
استفاده از ریتم های گردش ماه در کشاورزی موجب تقویت رشد گیاه و جوانه زنی سریعتر بذور می شود که در نتیجه موجب کاهش هدررفت و دستیابی به مقدار بیشتر محصول خواهد شد.
Gardening by the moon waxing//waning باغبانی براساس طلوع و غروب ماه
Lunar planting کاشت قمری
شیره پرورده در (۱۴ روز اول ماه) طلوع ماه waxing moon تا ماه کامل full moon قوی تر و بیشتر حرکت می کند و همین جریان شیره پرورده در (۱۴ روز انتهای ماه) از غروب ماه waning moon تا ماه نو یا ماه پنهان new moon آروم تر حرکت می کند.
در تحقیقات آمده است جریان شیره پرورده در زمان ماه کامل بیشتر و با حجم بالاتر نسبت به سایر زمان های چرخش ماه می باشد بنابراین اگر در این زمان هرس درختان یا چیدن گیاهان (برش ساقه سبزیجات) انجام شود. این عمل در ابتدا موجب هدررفت و کاهش شیره پرورده در گیاهان می شود و در ادامه آن، گیاه به هجوم آفات و بیماری ها نیز حساس می شود.
علاوه بر آن از دست دادن شیره پرورده زیاد از محل برش خورده موجب می شود کانال های کوچک ارتباطی از بین بروند و در ادامه جوانه ها رشد یافته از بین بروند که به آن سوختگی قمری Lunar burn گویند. این عارضه عموما در زمان حوالی ماه کامل اتفاق می افتد. لذا توصیه می شود در گیاهان پر آب با شیره پرورده بالا تا چند روز بعد از ماه کامل، عملیات هرس انجام نشود. اما برعکس در گیاهانی که قدرت گیاهی یا رشدی کمتر (میزان و یا جریان شیره پروده کمتر) و آب کمتری در بافت های خود دارند هرس (برش ساقه) گیاهان در زمانی که ماه کامل است و شیره پرورده حرکت بالایی دارد می تواند خوب باشد چونکه موجب تحریک و توسعه و رشد جوانه های جانبی و پر شدن شاخه ها می شود.
برای توضیح بهتر و کاربردی شاید بتوان اینگونه عنوان نمود که هرس درختان برای برخی از آن هایی که هرس سبز یا تابستانه دارند و هرس درختان مرکبات که هرس زمستانه است بهتر است در زمان غروب ماه (ماه پنهان- یا ماه نو) یا هفته آخر ماه قمری انجام شود . در هرس زمستانه مرکبات با اینکه میزان جریان شیره پروده به خودی خود و بعلت خواب درختان مرکبات بسیار کم و ناچیز می باشد اما با هرس درختان در نیمه دوم و یا یک چهارم انتهایی ماه قمری از هدر رفت آن میزان ناچیز شیره پرورده نیز جلوگیری می شود. ( این موضوع در حد فرضیه است و می بایست محققین روی این موضوع بررسی کنند و تحقیق داشته باشند).
وزن چوب صنوبر و شاه بلوط نیز بسته به حالت ماه نیز ممکن است متفاوت باشد.
در ماه کامل، نور ماه تا ۱۵ درصد قدرت نور خورشید را دارد. در ماه کامل علاوه بر حرکت و رشد برگ ها، الگوی ذخیره نشاسته را نیز خواهیم داشت. تشعشعات نور ماه در ماه کامل به خاک نیز نفوذ می کند و در زندگی گیاه از جوانه زنی بذر تا برداشت تاثیر دارد.
چرخه ماه از ماه نو تا ماه نو ۲۹ روز طول می کشد. بعلت کمتر بودن زمان حرکت ماه از ماه های سی روزه شمسی موجب می شود دربعضی اوقات در سی روز ماه شمسی دوبار ماه کامل دیده شود.
در ماه نو، کره ماه خیلی نزدیک به خورشید است اما در ماه کامل، ماه خیلی نزدیک به زمین (دور از خورشید) می باشد.
در هنگام غروب ماه یا ماه نو، ماه بین زمین و خورشید قرار می گیرد. خورشید به ماه می تابد و ما سمت تاریک ماه را می بینیم.
در هنگام ماه کامل، زمین بین ماه و خورشد قرار می گیرد . خورشید به ماه می تابد و بازتاب نور خورشید است که از ماه به زمین منعکس می شود.
از ماه کامل به ماه نو، کم کم نور ماه کم می شود و ماه خاموش می شود.
کشاورزی بیودینامیک Biodynamic farming براساس گردش ماه به دور زمین (طلوع و غروب ماه) است.
گردش ماه اثر بسیار زیادی روی رشد، اندازه و تشکیل ریشه های گیاهان دارد. کشاورزان در صورتی که عملیات زراعی محصولات خود را با مراحل گردش ماه هماهنگ کنند می توانند عملکرد بهتری بدست آوردند.
گفته می شود زمانی که نور ماه به تدریج کم می شود (از ماه کامل به سمت ماه نو پیش می رویم) گیاه به سمت ریشه جهت یابی می کند.
هفته آخر ماه قمری از نظر رشد یک دوره خواب است این دوره زمان مناسبی برا کاشت گیاهان ریشه ای همانند سیب زمینی، گل های پیاز دار و ریزوم دار می باشد.
زمانی که از ماه کامل به سمت ماه نو پیش می رویم به تدریج نور کاهش می یابد، زمین هوا را به داخل می مکد و خاک ها هوا را جذب می کنند. در این زمان انرژی گیاه (مواد قندی گیاه) به سمت پایین و به ریشه ها کشیده می شود و گیاهان رشد ریشه ای بیشتری خواهند داشت. اما بلعکس زمانی که از ماه نو (ماه پنهان) به ماه کامل پیش می رویم نور افزایش می یابد، زمین استراحت می کند و هوا را به خارج منتقل می کند. در این هنگام انرژی گیاه (مواد قندی گیاه) به سمت بالا و اندام های رویشی کشیده می شود و گیاهان رشد رویشی بیشتری خواهند داشت.
به طور خلاصه می توان گفت هنگام ماه نو (ماه پنهان -شب سیاه) زمان مناسب برای کاشت بذر( با دوره کوتاه جوانه زنی ۷ روزه)، عملیات نشا، رشد ریشه (تحریک رشد ریشه) و همچنین هنگام ماه کامل (ماه شب چهارده) زمان مناسب برای رشد اندام هوایی و کاشت بذور با دوره جوانه زنی ۸ تا ۲۱ روز می باشد.
هفته اول: در طی هفته اول گردش ماه به دور کره زمین، به تدریج انتقال مواد قندی از ریشه به سمت اندام های هوایی آغاز می شود و گیاهان یک تعادل انرژی بین رشد ریشه و برگ ها را تجربه می کنند.
هفته دوم: در طی هفته دوم و نزدیک به ماه کامل، رشد گیاهان افزایش می یابد و برگ ها با سرعت بیشتری در نور بیشتر ماه رشد می کنند.
هفته سوم: در ۴۸ ساعت قبل از ماه کامل در کره زمین کمی میزان رطوبت کره زمین بالاتر می رود و رشد گیاهان و یا جوانه های بوجود آمده بعد از هرس بیشتر می شود. به همین علت شرایط برای رشد قارچ ها و فعالیت حشرات رطوبت دوست نیز بیشتر می شود. در اوایل هفته سوم بررسی های میکروسکوپی تقسیم سلولی سریعتر را نشان می دهد. جذب بیشتر کود ها و حساسیت به سرما در فصول بهار و پاییز نیز در ابتدای هفته سوم بیشتر است.
در اواخر هفته سوم چرخه ماه، نور ماه به تدریج کاهش می یابد و نیروی کشش به سمت پایین مجددا فعال می شود و ریشه ها دو باره تحریک به رشد می شوند در حالیکه برگ ها و جوانه ها در حالت ثابت باقی می مانند.
هفته چهارم: در طی هفته چهارم چرخه ماه، به تدریج ماه به سمت تاریکی پیش می رود و نیروی کشش بسیار افت می کند گیاه این زمان را با پایین ترین میزان رشد و در آرامش طی می کند. در این هنگام میزان رشد اندام های هوایی و اندام های پایینی گیاه کم می باشد تا چرخه بعدی شروع شود.
با توجه به توضیحات بالا در صورت امکان (حتی المقدور) توصیه می شود میوه های فلفل، خیار و گوجه در هنگام ماه کامل چیده نشوند تا از از هدر رفت مواد در آوند های چوب و آبکش این گیاهان جلوگیری شود. و همچنین درختان یا گیاهان در این هنگام هرس نشوند و یا علوفه ها برداشت نشوند. بهتر است چیدن میوه ها و یا هرس نمودن گیاهان در هفته اول یا هفته چهارم چرخه ماه که بیشتر مواد غذایی در ریشه گیاه است صورت گیرد.
همچنین کشاورزان می باید در برابر یخبندان ناگهانی در هنگام ماه کامل در فصول پاییز و بهار که نوسانات دمایی زیاد است آگاه باشند.
مطالبی که در این مقاله مطالعه نموده اید با در نظر داشتن اینکه این مطالب از وب سایت های معتبر خارجی جمع آوری شده است، تنها نوک یک کوه یخ است. امید است که در آینده دانشجویان، علاقه مندان، کارشناسان و محققین کشور ، در این موضوع بیشتر ورود نمایند و دریچه های جدیدی از علم و عمل را در این مسیر، به روی همه دنیا بگشایند و موجب سرافرازی و پیشرفت بیشتر کشور عزیزمان دربخش کشاورزی شوند.